Wiśnie

Wiśnie - odmiany, uprawa, wymagania glebowe

Wymagania klimatyczno-glebowe wiśni

Wiśnia to gatunek mrozoodporny, jednak ze względu na niebezpieczeństwo przemarzania kwiatów nie poleca się uprawy na terenach zastoisk mrozowych, a więc w kotlinach lub innych zagłębieniach. Optymalnym stanowiskiem jest optymalny stok. Zawodne mogą być także tereny o dużych opadach, uniemożliwiających odpowiednie zapylenie przez owady oraz stymulujących rozwój chorób.

Wiśnie nie tolerują gleb kwaśnych, zlewnych i mokrych, oraz zbyt suchych. Dobrze rosną na glebach piaszczysto gliniastych, a także na glebach najżyźniejszych – czarnoziemach, na rędzinach, a także na bogatych w próchnicę bielicach.

Optymalne pH dla wiśni wynosi 5,6-6,8. Odpowiedni poziom wody gruntowej to 1,2-1,5 m.

Sadzenie wiśni

Wiśnie najlepiej sadzić jesienią. Jest to gatunek wytrzymały na niskie temperatury zimowe, zaś jesienny termin sadzenia (od połowy października do połowy grudnia) sprzyja lepszemu ukorzenieniu się drzew oraz wcześniejszemu rozpoczęciu wegetacji na wiosnę. W Polsce, w większości szkółek zakupimy drzewa szczepione na wiśni antypce oraz na czereśni ptasiej – zarówno na podkładkach generatywnych, powstałych z wysiewu nasion (pestek) a także na podkładkach wegetatywnych (powstałych poprzez sadzonki, odkłady, itp.). Możemy także spotkać drzewa szczepione na odrostach korzeniowych wiśni wiślanek oraz drzewa własnokorzeniowe, produkowane metodą sadzonkowania sadzonek zielnych.

Swoiste cechy każdej z podkładek, a także ich poszczególnych, wyselekcjonowanych typów, w połączeniu z modelem planowanego przez nas sadu (sad przydomowy, intensywny, gęsty sad towarowy, niezbyt zagęszczony sad towarowy) a także siłą wzrostu odmiany szlachetnej i typem gleby, jakim dysponujemy, składają się na końcową decyzję o odległościach, w jakich sadzimy drzewa.

Podkładki dla wiśni

Drzewka szczepione na antypce cechuje słabszy, bardziej „płaczący” wzrost. Podkładka ta nie znosi wysokiego poziomu wód gruntowych, ponieważ korzeni się głębiej niż czereśnia ptasia. Jest więc także bardziej odporna na mróz oraz lepiej radzi sobie na glebach lżejszych, mniej zasobniejszych.

Drzewa szczepione zaś na czereśni ptasiej rosną silniej, konary i gałęzie rosną bardziej „do góry”. Są wrażliwsze na mróź niż antypka i tolerują wyższą granicę lustra wody glebowej, ponieważ czereśnia ptasia korzeni się płycej. Nadaje się na gleby żyźniejsze.

Typ korony, rozstaw sadzenia wiśni

Rozstaw sadzenia wiśni czyli odległości w jakich sadzimy wiśnie jest uzależnione od kilku czynników. Od rodzaju gleby, zastosowanej podkładki oraz metody prowadzenia drzew. Na ziemi żyźniejszej wzrost będzie mocniejszy, zatem i rozstaw sadzenia wiśni powinien być większy. Do sadów intensywnych polecana jest korona osiowa, składająca się z mocnego przewodnika i krótkich, systematycznie wymienianych gałązek owocujących. Ostatecznie, korona zajmuje niewielkie rozmiary. Do uformowania takiej korony nadają się odmiany takie jak 'Northstar', 'Łutówka', 'Gerema', Oblacinska'. Odmiany silniej rosnące, takie jak 'Groniasta z Ujfehertoi', Debreceni Bötermö' czy 'Sabina' i 'Wanda' nadają się do sadów mniej gęstych, sadzonych w większej rozstawie i z koroną prawie naturalną.

Zapylanie

Kwiat wiśni

Prawie wszystkie odmiany wiśni uprawiane w polskich sadach to odmiany samopłodne – mogą być więc sadzone jako pojedyncze drzewa lub w kwaterach jednoodmianowych w sadach produkcyjnych. Wśród nich znajduje się odmiana 'Nefris' – będąca dobrym zapylaczem dla odmian wiśni obcopylnych. Do odmian obcopylnych zaś należy wiele odmian zagranicznych, zwłaszcza tych pochodzących z ośrodków hodowli na Węgrzech. Wymagają one pyłku obcej odmiany do prawidłowego zapylenia. Istnieją także odmiany wiśni częściowo samopłodne, które lepiej owocują w wyniku zapłodnienia krzyżowego. Na efektywność zapylenia wpływa także obecność owadów zapylających, głównie pszczół i trzmieli, a także kondycja drzew, która wpływa nie tylko na zapylanie, ale także na utrzymywanie się na drzewie zawiązków owoców.

Cięcie wiśni

Od pierwszego roku po posadzeniu drzewek, musimy zadbać o odpowiednie uformowanie młodych roślin. Niezależnie od typu korony, w jakim zamierzamy prowadzić nasze sadzonki wiśni, musimy zadbać o wyprowadzenie przewodnika – głównego, rosnącego pionowo konaru, na którym osadzone są inne konary. Odgałęzienia boczne powinny wyrastać pod szerokim kątem, najlepiej zbliżonym do 90 stopni, co można uzyskać za pomocą odpowiedniego cięcia oraz odginania pędów. Zadaniem sadownika jest także uformowanie pnia o wysokości co najmniej 0,5 m oraz odpowiedniej dla typu korony liczby pędów szkieletowych. W trzecim, czwartym roku rozpoczynamy właściwe cięcie – przeprowadzamy je latem, zaraz po zbiorach, ze względu na panujące wówczas wysokie temperatury i zazwyczaj niewielkie ilości opadów. Jest to element profilaktyki zdrowotnej drzew, zaś zabieg prześwietlania korony wspomaga zawiązywanie pąków kwiatowych na tegorocznych przyrostach. Z korony wycinamy pędy chore, połamane, rosnące do wewnątrz korony, krzyżujące się, cieniujące wnętrze korony, zwisające za nisko nad ziemią, tj. wrastające poniżej poziomu właściwej korony, rosnące ku dołowi, wycinamy lub skracamy ogołocone z liści pędy (zwłaszcza u odmiany wiśni 'Łutówka'). W miarę potrzeby wycinamy stare, grubsze gałęzie, pozostawiając krótki, kilkunastocentymetrowy odcinek zwany czopem – z niego wyrosną nowe pędy, które zastąpią wycięty konar. Czop powinien być tym dłuższy, im starsza (i grubsza) była wycięta gałąź. Tnąc stare drzewa, staramy się doprowadzić drzewo do formy zbliżonej do korony, którą uformowaliśmy na początku. Drzewo regularnie cięte rodzi smaczniejsze i duże, stosownie do danej odmiany wiśni owoce. Ponadto poprawia to jednoczesność dojrzewania owoców.

Zbiór owoców

Jak dotąd nie pojawiły się ścisłe instrukcje, kiedy zbierać wiśnie. Zazwyczaj robi się to, gdy owoce nabiorą odpowiedniego smaku, mają typową dla danej odmiany wiśni wielkość i barwę skórki. W małych sadach i na działkach można pokusić się o zbiór dwukrotny – najpierw z obwodowej części korony, tydzień później z jej wnętrza, gdzie ze względu na ograniczony dostęp energii świetlnej dojrzewanie może trwać dłużej. Na plantacjach towarowych zazwyczaj wiśnie zbiera się jednokrotnie. Ważnym zabiegiem, który należy wykonać bezpośrednio po zerwaniu jest schłodzenie owoców, co zapobiega wyciekowi soku, co dzieje się zazwyczaj przy zrywaniu owoców bez szypułek. Wiśnie po przejrzeniu nie opadają z drzew, dlatego nie należy spieszyć się ze zbiorem – przeciwnie, w ostatnich dniach przed dojrzeniem owoce zyskują na masie około 3% dziennie oraz stają się słodsze. Niestety, jeśli w tym okresie pojawią się obfite deszcze – owoce wiśni dosyć szybko gniją.

Wiśnie w zależności od odmiany najczęściej zbiera się na początku lub drugiej dekadzie lipca.

Stare Odmiany Wiśni

Coraz więcej osób chce wrócić do smaku wiśni znanych z lat swojej młodości. Stare odmiany wiśni charakteryzują się większą odpornością na choroby, są mniej wrażliwe na przymrozki, a co najważniejsze owoce posiadają wyjątkowy smak. Do starych odmian wiśni zaliczyć można między innymi: Goryczka Królewska, Hortensja, Lubka, Łutówka czy Szklanka. Zapraszamy do sprawdzenia odmian wiśni dostępnych w naszym sklepie internetowym!

Wiśnie - właściwości zdrowotne owoców

Wiśnie nadają się zarówno na przetwory (dżem, nalewka z wiśni, ciasto z wiśniami), jak i do spożycia w stanie świeżym. Bardzo smaczny jest kompot z wiśni. Nalewki z wiśni charakteryzują się właściwościami prozdrowotnymi. Specyficzny smak wiśnie zawdzięczają proporcji cukrów do kwasów organicznych. Smaczne owoce nadają się do konsumpcji na surowo, jak również jako składnik przetworów. Owoce wiśni zawierają dużą ilość potasu, wapnia i fosforu, a także żelaza, cynku i miedzi. Zawierają także witaminy C, B₁, B₂, B₉, PP. Wiśnie są cennym uzupełnieniem diety w razie wystąpienia anemii, wzmacnia naczynia krwionośne i reguluje ciśnienie krwi. Zawierają także substancje o działaniu antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym.

Lokalne gatunki wiśni są o wiele cenniejsze dla naszego zdrowia niż odmiany wiśni wielkoowocowe. Warto nadmienić, że owoce wiśni nie powodują żadnych problemów trawiennych. Warto więc delektować się nie tylko świeżymi owocami, ale także mrożonkami i przetworami z wiśni poza okresem owocowania. Słodko kwaśny smak który zachwyca nas w połowie lipca, poczujemy również przygotowując sok. Każda odmiana wiśni będzie doskonałym dodatkiem w twoim przydomowym ogrodzie.