Jabłoń Kosztela – specyfikacja
podkładka: | M26, A2, M7 |
dojrzałość zbiorcza: | połowa września |
barwa kwiatów | białe różowe |
pora kwitnienia | maj |
wielkość owocu: | średnia |
kształt owocu: | kulisty |
barwa owocu: | zielony żółty |
miąższ: | soczysty bardzo słodki |
okres przechowywania: | do grudnia |
mrozoodporność: | wysoka |
pochodzenie: | Polska |
zapylacze: | James Grieve, Wealthy, Gloster, Boiken |
Jabłoń Kosztela – charakterystyka odmiany
Kosztela to stara odmiana jesienna, nasza rodzima – polska. Pochodzi prawdopodobnie z XVII wieku choć inne źródła podają, że została wyhodowana w 1590 przez zakonników. Ponoć lubił ją król Jan III Sobieski i jego żona Marysieńka. Uprawiano ją w ogrodzie przy Pałacu w Wilanowie wraz z innymi drzewkami owocowymi. Niestety jej pochodzenie nie jest pewne. Inne nazwy to: Kosztel, Kosztyla, Kosztylka, Wierzbówka Biała, Wierzbówka Zimowa. Kiedyś była bardziej popularna co z pewnością pamiętają amatorzy jabłek ze starszego pokolenia. Od 50 lat jej popularność stopniowo spadała. Obecnie wraz ze wzrostem sprzedaży starych odmian, również Kosztelę chętnie się kupuje. Jest odmianą poszukiwaną ze względu na specyficzny, unikatowy bardzo słodki smak.
Drzewo
Drzewo koszteli rośnie silnie i bardzo silnie. Wyrasta okazałe o ile nie jest sadzone na karłowej podkładce. Ma koronę kulistą i silnie zagęszczoną. Jest bardzo wytrzymałe i długowieczne. W okres owocowania wchodzi późno. Kosztela ma tendencję do owocowania co drugi rok. Z tego powodu, choć nie tylko z tego – Kosztela nie nadaje się do sadów towarowych. Do bardziej wyrównanego owocowania wymaga pielęgnacji w postaci przerzedzania zawiązków. Jeśli już Kosztela wejdzie w czas owocowania to odwdzięcza się bardzo obfitym zbiorem. Kwiaty są białe i kremowe, miododajne.
Owoce
Owoce koszteli są średniej wielkości lub drobne, kulistospłaszczone, dość regularne. Ich cechą charakterystyczną jest mocna, twarda, zielona skórka, która w miarę dojrzewania zmienia kolor na słomkowożółtą. Czasem jest w drobne cętki z lekkim rumieńcem. Kosztela ma miąższ bardzo słodki, twardy o specyficznym, deserowym smaku. Kosztela wyróżnia się tym, że jest mało aromatyczna ale z unikatowym słodkim smakiem. Owoce smaczniejsze są po pewnym czasie przechowywania niż bezpośrednio po zerwaniu. Gniada nasienne są duże z dużą ilością nasion. Kosztele wykorzystywać można tylko do bezpośredniego spożycia, ponieważ na przetwory się nie nadają. Nadają się do ciast ale trzeba je obierać bardzo szybko, gdyż łatwo ciemnieją. Przemysł ich unika ze względu na niską zawartość kwasów.
Zbiór i przechowywanie
Owoce Koszteli dojrzewają w połowie września, czasem nieco wcześniej. Trzeba je zbierać bardzo szybko, bo maja tendencję do masowego opadania. Do spożycia nadają się w październiku i listopadzie. Przechowuje się je trudno, ponieważ są bardzo podatne na plamistość podskórną i oparzelinę powierzchniową. W chłodniach wytrzymują jednak do stycznia a według niektórych źródeł do marca. Owoce Koszteli nie za dobrze znoszą transport, bo łatwo się obtłukują i sinieją. Do celów transportowych należy uprawiać inne odmiany Jabłoni.
Odporność
Jabłoń tej odmiany jest bardzo odporna na mróz oraz dość odporna na popularne choroby w tym na parch i mączniak. Kosztelę można sadzić na terenie całego kraju. Drzewo jest rzadko atakowane przez szkodniki. Atakować ją mogą: bawełnica korówka, mszyca jabłoniowa, owocnica jabłkowa i owocówka jabłkóweczka. Właściwie tylko niektóre szkodniki mogą dokuczać Koszteli na choroby jest bardzo odporna.
Zapylacze
Jabłoń tej odmiany do dobrego owocowania wymaga podobnie jak inne odmiany tak zwanych zapylaczy. Są to odmiany kwitnące w tym samym czasie. Najlepiej na zapylacze dla Koszteli nadają się: James Grieve, Boiken, Wealthy i Gloster.
Sadzenie
Jabłoń odmiany Kosztela jeśli chodzi o glebę nie jest specjalnie wymagająca. Na słabych glebach owoce mogą być jednak drobniejsze. Najlepsza do sadzenia jest ziemia średnia czyli ani nie za lekka ani nie za ciężka np. piaszczysto-gliniasta. Dobrze jest by była o lekko kwaśnym odczynie(pH 6,2- 6,7) lub obojętnym. Jeśli nie mamy odpowiedniej gleby należy ją przygotować wcześniej. Drzewo rośnie dobrze w słońcu lub półcieniu. Rozstaw zależy od tego na jakiej podkładce jest szczepione. Warto mieć na uwadze, że może dorosnąć do 5 m na silnej podkładce (A2, Siewka Antonówki). Gleba powinna być umiarkowanie wilgotna. Trzeba mieć świadomość, że drzewko szczepione na podkładce karłowej lub półkarłowej ma większe wymagania pokarmowe i wodne niż drzewo silnie rosnące. Poziom wód gruntowych również ma znaczenie i nie może być mniejszy niż w tabeli poniżej.
Cięcie
Cięcie Koszteli jest oczywiście konieczne. Przeprowadza się je wiosną. Zapewnia ono lepsze plonowanie drzewa oraz łatwiejsze zrywanie owoców i ewentualne opryski. Formowanie młodych okazów polega na skróceniu przewodnika na wysokości 70-90cm jeśli było bez pędów bocznych. Jeśli natomiast pędy występują – skracamy je o 1/3. Pęd główny w tym wypadku skracamy 40cm nad ostatnią gałązką. Rośliny starsze wymagają prześwietlania i cięcia odnawiającego.
Katarzyna Borkowska (zweryfikowany) –
bardzo ładna sadzonka, zdrowe korzenie, przesyłka odpowiednio zabezpieczona, zdecydowanie polecam