Kędzierzawość liści brzoskwini jest jedną z najczęściej obserwowanych, i równocześnie najgroźniejszą chorobą brzoskwiń. Wywoływana jest przez grzyb Taphrina deformans należący do rodziny szpetczaków Taphrinomycetes, a jej objawy trudno jest przeoczyć czy pomylić z objawami innych chorób. Na szczęście można wyleczyć chore drzewko, choć nie zawsze jest to proste.
Jakie są charakterystyczne objawy kędzierzawości liści brzoskwini? W jaki sposób, za pomocą specjalistycznych środków i zabiegów pielęgnacyjnych, możemy ją zwalczać i zapobiegać jej nawrotom? Oto wszystko, co trzeba wiedzieć.
Dlaczego kędzierzawość liści brzoskwini jest niebezpieczna?
Choroba atakuje nie tylko brzoskwinie – pojawia się również na drzewach moreli, co sprawia, że rośliny te bardzo łatwo zarażają się nią wzajemnie. Chore drzewko staje się bardzo osłabione i wrażliwe – wystarczą niskie temperatury lub chwilowy niedobór wody, a drzewo może całkowicie obumrzeć.
Dodatkowo zarodniki grzyba zimują na korze i pędach oraz okrywach pąków i przenoszone są przez wiatr. Bez odpowiedniego postępowania będą nękać i osłabiać drzewka przez całe lata. Wszystkie te czynniki składają się na ogromne zagrożenie, jakie dla upraw przydomowych i towarowych stanowi kędzierzawość liści brzoskwini.
Objawy kędzierzawości
Pierwsze objawy choroby widać już wczesną wiosną. Porażone liście brzoskwini przybierają początkowo żółte, później karminowe, wreszcie brunatne zabarwienie. Są silnie zdeformowane, powykręcane, a na ich powierzchni pojawiają się zgrubienia. Stają się kruche, a pod koniec czerwca prawie wszystkie opadają z drzewa.
To jednak nie koniec, bowiem po opadnięciu liści drzewo próbuje się ratować i ponownie wypuszczać liście, wchodząc w okres wegetacji po raz drugi w sezonie. I to ten właśnie wysiłek tak bardzo je osłabia powodując dodatkowe zagrożenie innymi chorobami brzoskwini.
Zapobieganie chorobie
Przed kędzierzawością liści brzoskwini można chronić drzewka stosując odpowiednie środki ochrony roślin – najpopularniejszym jest Miedzian. Należy jednak pamiętać, że skuteczność oprysku będzie silnie uzależniona od wyboru właściwego terminu. Zabieg opryskiwania należy dostosować do cyklu życiowego patogenu. Kiedy więc go przeprowadzić, aby osiągnąć oczekiwany efekt?
Na wykonanie oprysku środkami grzybobójczymi wybieramy czas, gdy drzewa znajdują się w okresie bezlistnym. A więc wczesną wiosną przed rozpoczęciem wegetacji wykonujemy dwa opryski. Pierwszy w fazie pękania pąków, drugi około 2 tygodnie później oraz jesienią – koniecznie przed pierwszymi mrozami. Te 3 zabiegi profilaktyczne wykonane w powyższych terminach powodują, że problem z kędzierzawością znika.
Zwalczanie kędzierzawości liści brzoskwini
Jeśli jednak grzyb już się na liściach pojawił, preparat grzybobójczy należy zastosować interwencyjnie.
Warto wybrać preparat o szerokim zastosowaniu – w ten sposób zlikwidujemy też inne choroby grzybowe nękające brzoskwinie (np. szara pleśń). Pamiętajmy, że opryskać należy całe drzewo, także jego pień i wszystkie gałęzie, a zabieg przeprowadzić w słoneczny i suchy dzień, kiedy temperatura powietrza wynosi nie mniej niż 6 stopni Celsjusza.
Trzeba jednak wiedzieć, że uratowanie chorego drzewa nie zawsze jest możliwe. Natomiast działając odpowiednio szybko możemy zapobiec rozprzestrzenieniu się grzyba na inne brzoskwinie i tym samym powiększeniu bolesnych strat.
Opryski w uprawach ekologicznych
Rośliny uprawiane ekologicznie także są atakowane przez choroby, a kędzierzawość liści brzoskwini nie jest tu wyjątkiem. W ich przypadku opryski typowymi środkami ochrony roślin dostępnymi w sklepach ogrodniczych nie mogą mieć miejsca – chyba że wybór padnie na produkty o składzie naturalnym.
Na kędzierzawość liści można z powodzeniem wykonać oprysk roztworem mocznika albo gnojówką lub wywarem ze skrzypu polnego czy pokrzywy, które są łatwo dostępne dla każdego ogrodnika. Aby przygotować gnojówkę, należy zebrać świeże ziele pokrzywy (musi być młoda, przed kwitnieniem) lub skrzypu w ilości 1 kg na 10 litrów wody. Następnie posiekać je, umieścić w plastikowym wiaderku i zalać wodą, a wiadro nakryć gazą lub bawełnianą tkaniną dla ochrony przed insektami.
Raz dziennie roztwór wymieszać – w początkowej fazie będzie się intensywnie pienił i wydzielał silną, mocno nieprzyjemną woń. Kiedy gnojówka przestanie się burzyć, to znaczy, że jest gotowa do użytku (zwykle następuje to po około 14 dniach od jej nastawienia). Należy ją odcedzić i zużyć od razu.
Ważne zabiegi pomagające zwalczać kędzierzawość liści brzoskwini
Zabiegiem, który pozwala ograniczać choroby grzybowe drzew owocowych, jest usuwanie liści opadłych jesienią. Nie zastąpi ono wprawdzie oprysków, ale należy pamiętać, że zarodniki grzyba mogą przetrwać na nich zimę i wiosną znów zaatakować drzewa brzoskwiń. Jeśli więc ogrodnik opryska drzewa jesienią, ale zostawi pod nimi porażone liście, cały jego wysiłek pójdzie na marne.
Jeśli liście opadły w wyniku porażenia w czasie trwania sezonu wegetacyjnego, to je także należy starannie usunąć. Pamiętajmy, że pod żadnym pozorem nie wolno ich wrzucać do kompostownika, bowiem w ten sposób zarodniki przetrwają bez szkody. Najlepszym i najbezpieczniejszym pomysłem wydaje się więc ich spalenie.
Brzoskwinie są znane ze słodkich, soczystych owoców, ale aby móc dostąpić tego doskonałego smaku, musimy troszczyć się o jego zdrowy wzrost i rozwój. Wybierając odmianę brzoskwini warto zwrócić uwagę wymagania każdej z nich i dostosowanie do warunków glebowych.
Podsumowanie
Niestety nigdy nie ma pewności, że drzewka zainfekowane kędzierzawością liści brzoskwini uda się uratować – często jest już dla nich za późno i chore rośliny trzeba usunąć. Dlatego tak ważna jest prewencja – odpowiednie zabezpieczenie brzoskwiń niezdradzających jeszcze objawów choroby.