Jak zadbać o ogród owocowy w listopadzie? Krok po kroku

Listopad to ostatni moment na przygotowanie sadu do nadchodzącej zimy. Na ogrodników nawet późną jesienią czeka lista prac, które powinny zostać wykonane przed pojawieniem się pierwszego śniegu. O co należy więc zadbać, aby zabezpieczyć uprawy przed przymrozkami? Jakie zabiegi należy wykonać, aby przyszły sezon był pełen obfitych zbiorów? Co można sadzić w listopadzie i jakie prace warto wykonać w pozostałych częściach ogrodu? Czytaj dalej i dowiedz się, jak zadbać o uprawy pod koniec jesieni!

Listopad w ogrodzie – jak przygotować sad do zimy?

Choć listopad zwykle kojarzy się z opadającymi liśćmi i powoli zapadającą w zimowy sen naturą, miesiąc ten oznacza dla sadowników i ogrodników ogrom prac. To właśnie czas przed nadejściem zimy i sposób przygotowania ogrodu do nadchodzących mrozów mają ogromne znaczenie dla wzrostu i plenności upraw w kolejnym sezonie. O czym należy więc pamiętać, planując późnojesienne prace w ogrodzie?

#1 Ostatnie zbiory owoców

W listopadzie nie można zapomnieć o zbiorze plonów z późno owocujących odmian roślin. Pozostawiając na gałęziach drzew lub krzewów niezebrane owoce, można przyczynić się do rozwoju chorób, które mogą nawet doprowadzić do obumarcia całego drzewa lub krzewu. Najczęściej zbieranymi w listopadzie są jabłka odmian Gala, Ligol, Alwa, Idared, czy Jonagold, a także grusze Komisówki i owoce żurawiny Howes. Zebrane plony warto wykorzystać do przygotowania jesienno-zimowych deserów i przetworów.

#2 Obserwacja koron drzew

Listopad to także doskonały czas na przegląd drzew i usunięcie z nich elementów, które mają ogromny wpływ na żywotność i plenność roślin. Podczas przeglądu należy pozbyć się wszystkich zmumifikowanych i zaschniętych owoców, które mogłyby stać się nośnikami groźnych patogenów, atakujących zasadzone wokół drzewa. Ponadto należy usunąć porażone chorobami części roślin, a zebrane gałęzie spakować do worka i dostarczyć do lokalnego Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych. Podczas obserwacji należy pozbyć się także gniazd szkodników, w których zwierzęta i insekty mogłyby przetrwać mroźną zimę.

#3 Czyszczenie terenu wokół drzew i krzewów

Ważnym do wykonania w listopadzie zabiegiem jest uprzątnięcie trawnika wokół zasadzonych drzew i krzewów. Pozostawienie na trawie suchych liści i opadłych owoców może powodować ich gnicie pod wpływem wilgoci, a to z kolei stwarza doskonałe warunki do rozwoju pleśni śniegowej, innych grzybów i groźnych chorób. Jeśli więc na drzewie znajdują się ostatnie liście, warto delikatnie potrząsnąć gałęźmi, co ułatwi pozbycie się odpadów.

Warto podkreślić, że po opadnięciu liści część odpadów można spożytkować, przygotowując kompost. Przykładowo, opadłe liście dębu można wykorzystać do przygotowania podłoża torfowego, odpowiedniego dla roślin preferujących kwaśne odczyny gleby. Wystarczy umieścić odpady w osobnym pojemniku wyłożonym folią, a w celu przyspieszenia rozkładu liści, warto dodać bogatego w azot obornika lub skoszoną trawę.

#4 Zwalczanie chorób i oprysk drzew

Listopad jest doskonałym miesiącem na zwalczanie częstej choroby drzew, jaką jest kędzierzawość liści brzoskwini. W tym celu zwykle wykorzystuje się specjalny oprysk miedzianem, który należy aplikować w okresie bezlistnym. Koncentrat miedzianu można wykorzystać także do oprysku innych drzew owocowych, co może uchronić je przed atakiem przez najczęstsze choroby. Warto podkreślić, że w listopadzie można wykonać także oprysk przeciw parchowi. W tym celu zwykle stosuje się substancję taką jak mocznik.

#5 Zabezpieczanie drzew i krzewów przed zwierzętami i mrozem

Choć zimy w Polsce nie należą do mroźnych, niskie temperatury mogą wpłynąć na jakość plonów w kolejnych sezonach. Z tego też względu wraz z końcem jesieni należy okryć drzewa i krzewy, co zabezpieczy je przed mrozami. W tym celu można wykorzystać plastikowe osłonki, papier pakowy, agrowłókninę lub dostępne w sklepach ogrodniczych siatki i specjalne okrycia. Osłony warto zamontować także w celu ochrony roślin przed poszukującymi zimą schronienia zwierzętami.

Niewiele osób wie, że osłony wymagają także krzewy zimozielone i krzewy iglaste o pokroju kolumnowym ze względu na delikatne gałęzie, które mogłyby ulec deformacji pod wpływem zalegającego na nich śniegu. W tym celu warto wykorzystać gruby papier, agrowłókninę lub elastyczną siatkę, umożliwiające opadanie śniegu na podłoże.

Co można sadzić w listopadzie?

Późna jesień to czas, kiedy można sadzić drzewka owocowe takie jak jabłonie, wiśnie, czereśnie, grusze, czy śliwy. Po zasadzeniu roślin należy jednak pamiętać o obfitym podlaniu podłoża i usypaniu z ziemi kopczyka, który zabezpieczy delikatne korzenie drzew przed przemarznięciem. W listopadzie można także posadzić maliny, porzeczki, agrest lub truskawki.

Decydując się na posadzenie nowych drzew i krzewów, należy pamiętać o ich wymaganiach glebowych, co zapewni im zdrowy wzrost i plenność w kolejnych sezonach. W przypadku jabłoni, czereśni i śliwy najlepszym podłożem będzie żyzna i wilgotna gleba o zasadowym odczynie, zaś wiśnie i grusze warto sadzić w bogatej w wapń, gliniasto-piaszczystej ziemi. Maliny, porzeczki, agrest i truskawki z kolei lubią glebę dobrze przepuszczalną, próchniczą i lekko kwasową.

Pozostałe prace w ogrodzie w listopadzie

Poza zabiegami w sadzie, listopad to także dobry czas na wykonanie prac w ogrodzie warzywnym i ozdobnym. Późną jesienią do zbioru są gotowe warzywa korzeniowe takie jak pietruszka, marchew, seler, czy buraki, a także warzywa kapustne jak kalafior czy brukselka. Ponadto pod koniec jesieni należy wykonać ostatnie koszenie trawnika i uporządkowanie terenu z zalegających gałęzi czy innych zanieczyszczeń.

Późną jesienią warto wykonać także przycinanie roślin jednorocznych i krzewów liściastych. To także dobry moment na to, by uformować krzewy ozdobne, aby ich pokrój nie zmienił się znacznie w nadchodzących miesiącach. Ponadto należy pamiętać o zabezpieczeniu kwiatów doniczkowych – najprawdopodobniej schowania do domu będzie wymagać większość roślin. Warto podkreślić, że gdy rośliny ozdobne wypuszczą w domu pąki kwiatowe, nie należy zapominać o regularnym nawadnianiu podłoża, aby kwiaty mogły zdobić taras lub ogród w przyszłym sezonie.

W listopadzie warto także wyczyścić oczko wodne z opadłych liści, resztek roślinnych i nadmiaru mułu. Ponadto należy pamiętać o wyciągnięciu z akwenu pomp i filtrów, zanim na wodzie powstanie warstwa lodu. Pod koniec jesieni warto wykonać także czyszczenie budek lęgowych, aby skrzynki mogłyby być schronieniem dla zimujących w Polsce ptaków.

Listopad w ogrodzie – podsumowanie

Wbrew pozorom w listopadzie na sadowników i ogrodników wciąż czeka wiele prac, które pozwolą przygotować ogród do nadchodzących mroźnych temperatur. Przede wszystkim należy pamiętać o zbiorze dojrzałych owoców i oczyszczeniu drzew i terenu z suchych liści, zmumifikowanych owoców i zalegających resztek roślin. Ponadto późną jesienią warto skupić się na zabezpieczeniu upraw przed atakiem przez choroby oraz na sadzeniu nowych odmian najpopularniejszych drzewek i krzewów owocowych. Decydując się na posadzenie roślin, warto wybierać sadzonki od sprawdzonych sprzedawców, hodujących drzewa i krzewy w warunkach zbliżonych do tych w sadzie.