Już niedługo – we wrześniu – dojrzeją owoce rokitnika, ciernistej rośliny występującej na terenach Europy i Azji i porastającej stoki, doliny rzek i wybrzeża. Rokitnik zwyczajny znany jest z tego, że może kolonizować siedliska ubogie w składniki odżywcze i wodę, na polskim wybrzeżu stosuje się go m.in. dla stabilizacji wydm. Nie każdy wie jednak, że w złotych lub pomarańczowych owocach rokitnika kryje się moc cennych właściwości leczniczych i odżywczych. Zobacz, dlaczego warto go mieć w swoim ogrodzie i co można z jego owoców przygotować.
Rokitnik zwyczajny – dlaczego warto mieć go w swoim ogrodzie?
Rokitnik zwyczajny lub inaczej – rokitnik pospolity – jest krzewem osiągającym od 1,5 do nawet 6 metrów wysokości. Jest silnie rozgałęziony, a jego pędy wyposażone są w długie, mocne i liczne ciernie, które stanowią wygodne i bezpieczne schronienie dla małych ptaków. Uwagę zwracają wąskie i długie liście rokitnika, z wierzchu ciemnozielone lub szarozielone, od spodu natomiast srebrzyste. Roślina naturalnie, bez przycinania, tworzy gęste żywopłoty, ma bardzo małe wymagania glebowe i klimatyczne.
Ale tym, co najważniejsze, jest fakt, iż rokitnik daje smaczne i zdrowe owoce. Mają kwaśno – cierpki smak z odrobiną słodyczy, przypominający nieco smak cytryny, z ananasową nutą. Substancje aktywne zawarte w owocach rokitnika sprawiają, że szeroko wykorzystywane są one w przemyśle spożywczym, farmakologicznym (olej rokitnikowy) i kosmetycznym. Niepozorne owoce rokitnika najlepiej jest zbierać po pierwszych przymrozkach – bardzo mocno trzymają się na gałązkach i łatwo pękają pod naciskiem.
Rokitnik zwyczajny – właściwości lecznicze i odżywcze
Uważa się, że owoce rokitnika mają wiele odżywczych i zdrowotnych właściwości. Rokitnik zwyczajny zawiera niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, kwasy organiczne, karotenoidy, flawonoidy, fitosterole, witaminy, białka i aminokwasy.
- dzięki zawartości witaminy C wykazują działanie przeciwutleniające i pomagają wspierać odporność, podobnie jak lepiej nam znana dzika róża,
- dzięki wysokiej zawartości niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych rokitnik pomaga regulować pracę serca i układu krwionośnego, regulować nadciśnienie tętnicze, obniżać poziom cholesterolu oraz poprawiać pracę układu immunologicznego,
- kwasy tłuszczowe, m.in. kwas palmitynowy, wspierają leczenie stanów zapalnych skóry i błon śluzowych i trudno gojących się ran, także na krwawiące dziąsła,
- olej z rokitnika stosuje się w czasie radioterapii dla ochrony nabłonka przewodu pokarmowego przed promieniowanie.
Warto wiedzieć, że surowcem leczniczym są nie tylko owoce, ale także liście, kora i nasiona rokitnika. Rokitnika nie powinny spożywać osoby chorujące na kamicę nerkową oraz wrzody żołądka i dwunastnicy.
3 pomysły na wykorzystanie owoców rokitnika
Cenne właściwości lecznicze i niezwykły smak owoców rokitnika warto wykorzystać i zachować na dłużej. A zrobić to można jedynie przygotowując przetwory z rokitnika – sok, dżem czy nalewkę. Owoce w formie przetworów możesz przechowywać przez bardzo długi czas i raczyć się nimi w każdej potrzebie. Uważa się, że witamina C zawarta w rokitniku nie ulega rozkładowi pod wpływem wysokich temperatur, nie musisz się więc obawiać, że długo gotowany sok z owoców straci swoje cenne wartości. Oto 3 sprawdzone przepisy.
Wzmacniający sok z rokitnika
Sok z rokitnika zawiera mnóstwo witaminy C, witaminę E i A oraz pozostałe składniki aktywne zawarte w świeżych owocach. Kilogram owoców zasyp kilogramem cukru i odstaw na kilka godzin, aby owoce puściły sok. Włącz palnik kuchenki i poczekaj, aż całość zacznie wrzeć, a następnie gotuj na małym ogniu przez około pół godziny. Odcedź powstały płyn i przelej do butelek lub słoików, a te po zakręceniu włóż do wysokiego garnka, zalej wodą i pasteryzuj przez ok. kwadrans. Odstaw w ciemne miejsce. Takie soki mają nie tylko wspaniały, wzmacniający wpływ na ludzki organizm, ale także oryginalny smak. Możesz je wykorzystać jako dodatek do herbaty, pić samodzielnie lub dodawać do deserów.
Ze względu na swój cierpki, nieco kwaskowaty smak, sok z rokitnika sprawdzi się również jako dodatek do pieczonych mięs, wędlin i serów. Jeśli takie przeznaczenie dla niego planujesz, gotuj go nieco dłużej, aby był gęstszy. Możesz też jednak przygotować dżem z rokitnika.
Dżem – słodki, pyszny i odżywczy
Rokitnik doskonale sprawdzi się również w formie galaretki. I to nie tylko ze względu na swój smak – jego owoce zawierają, oprócz witaminy C, duże ilości pektyn o właściwościach żelujących. To oznacza, że przygotowywany z niego dżem będzie miał gęstą konsystencję nawet bez dodawania do niego pektyn. W garnku umieść kilogram owoców, dolej litr wody i wsyp pół kilograma cukru. Gotuj na małym ogniu – wystarczy zaledwie pół godziny, aby uzyskać bardzo gęsty dżem koloru pomarańczowego. Przelej go do słoików lub buteleczek, zakręć je i odstaw. Tak przygotowane dżemy możesz przechowywać całymi miesiącami, a nadal będą bogate w witaminę C.
Rokitnik samopylny Friesdorfer Orange
Rokitnik męski Pollmix
Rokitnik żeński Nivelena
Rokitnik żeński Hergo
Nalewka z rokitnika
Rokitnik nadaje się również jako baza do przygotowania pysznej, rozgrzewającej nalewki. Jej przygotowanie zajmie Ci kilka miesięcy, prawdopodobnie gotowa będzie dopiero w lecie. Przygotuj 2 kilogramy owoców, dodaj taką sama ilość cukru i 3 litry mocnego alkoholu – najlepiej spirytusu wymieszanego z wódką. Ważne, aby miał on ok. 80% alkoholu.
Odstaw na 3 miesiące, po tym czasie przecedź sok do innego naczynia, a owoce znów zasyp cukrem. Teraz czekaj, aż cukier się rozpuści – zwykle trwa to kolejny miesiąc. Odcedź owoce, dodaj sok, wymieszaj i przelej do butelek. Tak przygotowana nalewka powinna leżakować w piwnicy przez ok. 6 miesięcy. Po tym czasie będzie miała piękny, rubinowy kolor i mocny, wyrazisty smak.
Podsumowanie
Rokitnik pospolity – roślina znana głównie ze swojej zdolności do stabilizacji wydm – jest prawdziwą skarbnicą substancji aktywnych. Jeśli więc masz choć trochę miejsca w swoim ogrodzie, koniecznie spraw sobie choć jeden krzaczek rokitnika.