Owoce z własnego sadu to jeden z najpiękniejszych darów, jakie możemy otrzymać od natury w zamian za regularną pielęgnację roślin. Czasem jednak zdarza się, że w danym roku na drzewach owocowych pojawia się zdecydowanie mniej plonów lub nie pojawiają się one wcale. Jedną z przyczyn deficytów w owocowaniu mogą być choroby grzybowe, które często atakują zarówno młode, jak i starsze drzewa. W dzisiejszym wpisie przeczytasz, jakie wyróżniamy choroby grzybowe drzew owocowych, jakie są ich objawy i skutki oraz jak zwalczać porażenie. Dowiesz się także, jak zapobiegać chorobom, aby co roku cieszyć się obfitymi zbiorami.
Najczęstsze grzybowe choroby drzew owocowych
Drzewka owocowe często rosną nie tylko w sadach, ale także w przydomowym ogrodzie. Z roku na rok owocują coraz obficiej, a plony można wykorzystać do codziennych deserów i przetworów. Czasem jednak można zauważyć, że drzewo nadmiernie traci liście, zamierają jego kwiaty lub zupełnie nie kształtują się owoce. Jedną z przyczyn takich problemów są choroby grzybowe, które występują stosunkowo często, patogeny grzybowe mogą bowiem szybko się rozwijać i atakować inne drzewa. Jakie są najczęstsze choroby grzybowe i jak je rozróżniać?
Mączniak jabłoni
Zaatakowanie drzewa mączniakiem jabłoni jest zauważalne niemalże od razu. Na pędach, kwiatach, owocach i liściach pojawiają się mączyste naloty w białym odcieniu. Porażone liście stają się zdeformowane i zahamowują swój wzrost, co prowadzi do ich przedwczesnego opadania. Ponadto pąki nie mają szans, aby się rozwinąć, a kwiaty stają się drobne i występują pojedynczo. Co więcej, na owocach można zauważyć charakterystyczne ordzawienie. Mączniak niestety sieje duże spustoszenie w sadzie, dlatego konieczne jest jego zwalczenie już we wczesnym stadium porażenia.
Dziurkowatość liści drzew pestkowych
Na dziurkowatość liści drzew pestkowych najczęściej narażone są czereśnie i wiśnie, a także śliwy, brzoskwinie i nektaryny. Porażone drzewa cechują się podziurkowanymi liśćmi, które z czasem mogą całkowicie zamierać. Początkowo na liściach można zauważyć brunatne plamy, które następnie powodują zamieranie tkanek, co prowadzi do wykruszenia dziur. Wskutek porażenia, drzewa plonują mniej obficie, a same owoce mogą przedwcześnie opadać. Silne porażenie skutkuje obniżeniem mrozoodporności rośliny i zahamowaniem jej wzrostu.
Parch jabłoni i gruszy
Parch jabłoni i parch gruszy charakteryzują niemalże te same objawy. Na młodej korze drzew, liściach i owocach pojawiają się brązowo-czarne lub oliwkowe plamy, które następnie prowadzą do pękania owoców i korkowacenia ich skórki. Porażone pędy rodzą zdecydowanie mniejsze, często zniekształcone owoce. Rozwojowi choroby sprzyja wilgoć, a same grzyby mogą zimować na zainfekowanych obszarach.
Brunatna zgnilizna drzew pestkowych
Brunatną zgniliznę wywołują grzyby Monilia laxa i Monilia fructigena. Objawami choroby są najczęściej ciemnienie i zamieranie kwiatów, a także charakterystyczne, gnilne plamy na owocach, które prowadzą do ich wiotczenia, zasychania i opadania. Brunatna zgnilizna drzew pestkowych zdecydowanie mocno wpływa na jakość plonowania drzew. Grzyby mogą zimować na porażonych pędach, co sprawia, że z łatwością przenoszą się na inne rośliny.
Jabłoń Malinowa Oberlandzka (Malinówka) STARA ODMIANA
Wysyłka: do 3 dni roboczych .
Jesienna Stara odmiana deserowa. Owoce bardzo smaczne o posmaku malin.2 letnie drzewko owocowe o wysokości około 150 cm. Sadzonka z gołym korzeniem zabezpieczona w zbiorczym balocie.
Grusza Faworytka (KLAPSA)
Wysyłka: do 3 dni roboczych .
Najcenniejsza deserowa odmiana letnia. Bestseller drzew owocowych.2 letnie drzewko owocowe o wysokości około 150 cm. Sadzonka z gołym korzeniem zabezpieczona w zbiorczym balocie.
Śliwa Węgierka Zwykła
Wysyłka: do 3 dni roboczych .
Doskonała odmiana przetwórcza. Idealna do ciast i powideł. Bardzo obficie plonuje.2 letnie drzewko owocowe o wysokości 150 - 180 cm. Sadzonka z gołym korzeniem zabezpieczona w zbiorczym balocie.
Jabłoń Oliwka Żółta (PAPIERÓWKA) STARA ODMIANA
Wysyłka: do 3 dni roboczych .
Wczesna odmiana deserowa i przetwórcza. Bardzo odporna na mróz.2 letnie drzewko owocowe o wysokości około 150 cm. Sadzonka z gołym korzeniem zabezpieczona w zbiorczym balocie.
Kędzierzawość liści brzoskwini
Ta choroba pojawia się nie tylko na drzewach brzoskwiniowych, ale także na moreli, co sprawia, że grzyby szybko się rozprzestrzeniają. Objawami choroby są zmiany na liściach drzew – początkowo liście przyjmują odcienie żółci, a następnie barwią się na kolor brunatny i ulegają deformacji. Liście stają się powykręcane i kruche, a już wczesnym latem całkowicie opadają z drzewa. Co ważne, roślina próbuje samodzielnie odzyskać siły i zwykle wchodzi drugi raz w okres wegetacji, jednak cały wysiłek powoduje osłabienie drzewa i pogorszenie owocowania. O kędzierzawości liści brzoskwini pisaliśmy także tutaj (kliknij).
Drobna plamistość liści drzew pestkowych
To dość ciężka do zauważenia choroba, gdyż objawia się ona często bagatelizowanymi brunatnymi plamkami na liściach. Warto jednak wiedzieć, że rozwój choroby prowadzi do opadania liści, co z kolei skutkuje zanikiem powierzchni fotosyntetycznej. Taka sytuacja sprawia, że drzewo nie jest w stanie zdrowo rosnąć, ani wykarmiać zalążków. Co więcej, drobna plamistość może prowadzić do rozwoju chorób drewna i kory, co jeszcze bardziej wpływa na owocowanie.
Rdza gruszy
Rdza gruszy to choroba, która występuje często, a jej objawy można zauważyć już wczesną wiosną. Na liściach można wówczas zauważyć pomarańczowo-żółte plamy, które z czasem zmieniają się w bardzo widoczną narośl. Wówczas można dostrzec zarodniki grzyba powodującego chorobę. Choroba prowadzi do przedwczesnego opadania liści, co z kolei osłabia drzewo i obniża jego owocowanie również w kolejnych sezonach. O rdzy gruszy pisaliśmy także w innym wpisie – przeczytaj.
Zwalczanie chorób drzew owocowych
Wiele drzew często odzyskuje siły po zwalczeniu choroby. Aby pozbyć się mączniaka jabłoni lub dziurkowatości liści drzew pestkowych, konieczne jest wycięcie porażonych pędów w czasie cięcia zimowego. W przypadku jabłoni, w fazie różowego pąka można także stosować naturalne opryski.
Parch jabłoni i gruszy również należy zwalczać poprzez cięcie, jednak należy także pamiętać o dokładnym wygrabieniu liści, które opadły. Brunatną zgniliznę można zwalczyć, usuwając porażone pędy i owoce, a także stosując opryski z wyciągu z krwawnika lub odwarem ze skrzypu polnego.
Kędzierzawość liści brzoskwini można zwalczyć preparatem grzybobójczym, który stosuje się na całym drzewie. Drobną plamistość liści drzew pestkowych zwalcza się poprzez regularne usuwanie porażonych liści. Można także zastosować opryski. W przypadku rdzy gruszy chorobę można zwalczyć poprzez zastosowanie naturalnych środków zwalczających grzybnię i zarodniki (mowa tu o popularnych gnojówkach).
Jak zapobiegać pojawianiu się chorób drzew owocowych?
Aby zapobiegać pojawianiu się chorób grzybowych drzewek, konieczne jest wybieranie sadzonek od sprawdzonych sprzedawców, którzy zapewniają odpowiednie warunki do wzrostu roślin. Ponadto konieczne jest eliminowanie porażonych pędów już we wczesnym stadium choroby, aby zapobiegać jej rozprzestrzenianiu. Warto wykonywać cięcie prześwietlające, które zmniejsza ryzyko zachorowania roślin.
Niewątpliwie ważne jest, aby usuwać porażone owoce i liście, które opadły, aby nie stwarzać warunków do rozwoju chorób. Po cięciu gałęzi konieczne jest zabezpieczenie ran specjalnymi pastami, aby zapobiec rozprzestrzenianiu chorób zgorzelowych kory, czy chorób bakteryjnych (np. rak bakteryjny drzew owocowych). Warto także regularnie nawozić rośliny i wzmacniać glebę obornikiem, a także stosować naturalne opryski przeciwko chorobom.
Podsumowanie
Uprawa drzewek owocowych wymaga regularnej pielęgnacji roślin i oceny ich stanu. Już wczesną wiosną warto dokładnie obejrzeć drzewa, aby sprawdzić, czy na ich liściach nie widnieją początkowe objawy chorób. W przypadku pojawienia się choroby grzybowej należy działać szybko, aby zapobiegać rozprzestrzenianiu grzybów na inne rośliny. W wielu przypadkach porażone drzewa doskonale owocują w przyszłym roku, dlatego sprawna reakcja i odpowiednie zwalczenie choroby to podstawa.