Rdza gruszy jak zwalczać i zapobiegać jej powstawaniu?

Grusza jest jednym z najchętniej uprawianych w ogrodach przydomowych drzew owocowych. To drzewo stosunkowo mało wymagające, ale rodzi pyszne owoce, które doskonale nadają się do jedzenia na surowo oraz na różnego rodzaju przetwory. A jednak istnieje choroba, która spędza sen z powiek właścicieli grusz – jest nią rdza gruszy.

Jaki czynnik chorobotwórczy odpowiedzialny jest za rozwój tej choroby? Jakie objawy jej towarzyszą? Czy porażone drzewko da się uratować, a jeśli tak – to jak to zrobić? Dlaczego całkowite wyeliminowanie rdzy ze środowiska jest niemożliwe i jakie są tego skutki? Zachęcamy do lektury.

Przyczyny występowania rdzy gruszy

Rdza jest chorobą grzybową, wywoływaną przez grzyby z rodzaju Gymnosporangium sabinae. Należy wiedzieć, że rdza gruszy rozwija się nie tylko na gruszach – jej żywicielami bywają także irga, głóg i jarzębina, ale najczęściej jałowiec sabiński.

Objawy rdzy gruszy

Rdzę gruszy bardzo łatwo jest rozpoznać. Jej pierwsze objawy pojawiają się już wczesną wiosną. Na młodych liściach gruszy https://drzewkaowocowe24.pl/kategoria-produktu/drzewa-owocowe/grusze/ pojawiają się nieduże pomarańczowożółte plamy umiejscowione na wierzchniej stronie. Z czasem powiększają się one i przybierają postać narośli i wypustek o jaskrawopomarańczowej barwie, na których powierzchni widoczne są żółte zarodniki grzyba. Porażone liście przedwcześnie opadają, co osłabia drzewko i obniża jego owocowanie, także w kolejnym sezonie.

Przedwczesne opadanie liści to nie jedyny problem – wprawdzie choroba uszkadza głównie liście grusz, ale trzeba pamiętać, że zarodniki grzyba rozwijają się także na ogonkach liściowych oraz na samych owocach. Porażone owoce pokryte są twardymi, wypukłymi plamami i absolutnie nie nadają się ani do spożycia na surowo, ani do przetwórstwa.

Sam jałowiec również choruje – choroba objawia się u niego pod postacią pomarańczowej lub rudej “galarety”, a porażone grzybem pędy szarzeją i obumierają.

Rdza gruszy – czy chorobie można zapobiegać?

Najważniejszym sposobem zapobiegawczym jest unikanie sadzenia jałowców w pobliżu gruszy. Ale niestety nawet jeśli nie masz w swoim ogrodzie tych krzewów, nie masz gwarancji, że rdza jałowca nie zaatakuje Twoich drzew. Zarodniki mogą być przenoszone z wiatrem na duże odległości – niektóre źródła podają, że jest to odległość kilkuset metrów, inne – że kilku kilometrów. Realnie mamy więc niewielką szansę ochrony grusz przed rdzą nawet jeśli nie mamy w pobliżu jałowca.

Kolejna trudność polega na tym, iż zarodniki mogą bez uszkodzeń przetrwać nawet najmroźniejszą zimę. Gdy tylko zrobi się cieplej, zarodniki wywołujące rdzę gruszy stają się aktywne i zyskują zdolność zakażania drzew.

Zapobieganie rdzy gruszy w praktyce

W praktyce warto zapobiegać rdzy gruszy środkami stosowanymi w zapobieganiu parchowi gruszy. W uprawie amatorskiej sprawdzi się stosowanie oprysków ekologicznych z gnojówki albo naparu z rozdrobnionych ząbków czosnku, skrzypu polnego albo cebuli.

Dobrą praktyką jest również zbieranie opadłych i porażonych liści. Pamiętaj jednak, że nie wolno ich kompostować – najlepszym wyjściem jest palenie, które niszczy zarodniki rdzy gruszy i innych chorób grzybowych. Grzybnia zimuje na pędach jałowca, wiosną przenosząc się na drzewka owocowe, dlatego usuwanie liści jest koniecznością.

Zwalczanie rdzy gruszy

Jeśli Twoje grusze zachorowały już na tę groźną chorobę grzybową – na górnej części liści pojawiły się plamy i narośla – musisz podjąć zdecydowane środki zaradcze. Ważne jest, aby działać szybko, w odpowiednich terminach i cyklach – grzyb nie jest łatwym przeciwnikiem.

Rdza gruszy – leczenie w uprawach amatorskich

Grusze można leczyć za pomocą własnoręcznie przygotowanych środków, które dobrze zwalczają grzybnię i zarodniki. Należą do nich, wspomniane już wcześniej, gnojówki. Przygotujesz je według następujących receptur:

• gnojówka z cebuli – możesz użyć albo ok. 75 g całych cebul albo ok. 500 g ich łusek. Posiekaj je i zalej 10 litrami wody, postaw na kuchence i gotuj przez około 30 minut. Pozostaw do przestudzenia i odcedź;
• gnojówka ze skrzypu polnego – na 10 l wody potrzebujesz 20 dag suszonego lub 1 kg świeżego skrzypu. Odstaw na całą dobę, a następnie zagotuj i gotuj przez 30 minut;
• gnojówka z czosnku – około 75 g rozdrobnionych ząbków czosnku zalej 10 litrami wrzącej wody. Wymieszaj, przykryj i zostaw na około pół godziny;
• roztwór sody oczyszczonej – ok. 50 g sody na 10 l wody – należy starannie wymieszać sodę z ciepłą wodą.

Takie sposoby zwalczania rdzy gruszy są bezpieczne i skuteczne nie tylko w przypadku rdzy, ale także innych chorób grzybowych oraz niektórych szkodników. Trzeba jednak pamiętać, że jednorazowo przeprowadzony zabieg nie pomoże pozbyć się choroby. Należy powtarzać go regularnie co 7 do 14 dni, i korzystać z różnych opisanych wyżej środków.

Opryski

W sadach towarowych stosuje się fungicydy, czyli środki o działaniu grzybobójczym. Oczywiście może z nich skorzystać także ogrodnik czy sadownik – hobbysta. Są dostępne w sprzedaży w sklepach ogrodniczych. Ważne jest, aby bardzo starannie przestrzegać instrukcji użycia tych preparatów, którą znajdziesz na etykiecie.

Stosowanie fungicydów rozpocząć można, gdy grusze wejdą w fazę pękania pąków i kontynuować aż do końca kwitnienia kwiatów. Przykładami tych preparatów są: Score 250 EC, Nordox 75 WG, Cuproxal 345 SC, Syllit/Carpene 65 WP, Captan 50 WP.

Skuteczność zwalczania rdzy gruszy

Z rdzą gruszy nie jest łatwo wygrać, ale wykonując regularne opryski różnego rodzaju środkami, możesz swoje drzewka wyleczyć. Pamiętaj, że usuwanie chorych liści jest konieczne – jeśli tego nie zrobisz, zarodniki przetrwają i kolejnej wiosny mogą ponownie zaatakować – najpierw okoliczne jałowce, potem grusze.

Jeśli masz w swoim ogrodzie krzew jałowca, koniecznie monitoruj także jego stan zdrowia pod kątem występowania choroby. Porażone pędy koniecznie usuń z całą grzybnią i spal, a ranę zabezpiecz opatrunkiem ze środka grzybobójczego i maści ogrodniczej.

Czy rdzę gruszy można całkowicie wyeliminować?

Niestety rdza gruszy, jeśli już pojawi się na jakimś obszarze, jest niezwykle trudna do wyeliminowania. Spowodowane jest to zdolnością zarodników do przenoszenia się z wiatrem. Nawet jeśli Ty nie masz krzewu jałowca w ogrodzie, to może mieć go sąsiad mieszkający kilkaset metrów dalej. Jeśli jednak będziesz działał szybko, możesz przerwać cykl zakażeń i wygrać walkę z chorobą.

Podsumowanie

Rdza gruszy rozwija się na dwóch roślinach – jałowcu i gruszy. Te rośliny wzajemnie się nim zarażają, choć dwaj przedstawiciele tego samego gatunku nie zarażają się wzajemnie. Choroba może porażać owoce, obniżając plonowanie i osłabiając drzewko. Dlatego należy z nią walczyć wykorzystując różne dostępne środki. Na szczęście walka ta nie jest skazana na niepowodzenie.