Październik za pasem – to czas wytężonej pracy, a w którym nie tylko przygotowujemy rośliny do przezimowania, ale także zbieramy ostatnie owoce i warzywa oraz sadzimy nowe rośliny. Żadnemu ogrodnikowi zajęcia więc nie zabraknie. Jesienny ogród zachwyca kolorami i wciąż jeszcze ciepłymi promieniami słońca, warto więc wykorzystać ten czas nie tylko po to, aby dobrze przygotować go do zimowania, ale również aby skorzystać z możliwości ruchu na świeżym powietrzu. Co warto, a co koniecznie należy zrobić w ogrodzie jesienią?
Ostatnie zbiory owoców
Październik w ogrodzie to oczywiście ostatnie zbiory owoców – jabłka, późne odmiany śliwek i gruszek, pigwowce oraz winogrona właśnie teraz są gotowe do zbioru. Zebrane owoce przechowujemy w chłodnym pomieszczeniu o niezbyt niskiej wilgotności powietrza. Jeśli latem zebrałeś pestki moreli, brzoskwini albo wiśni, umieść je w wilgotnym piasku w doniczkach, a w grudniu umieść płytko w ziemi i zabezpiecz suchymi liśćmi.
Zbierz spod drzew opadłe owoce. Jeśli na gałęziach zostały zaschnięte owoce, koniecznie usuń je, aby nie stanowiły źródła chorób w kolejnym sezonie. Pamiętaj, że nie nadają się do produkcji kompostu.
Zbiory warzyw
W październiku zbieramy warzywa korzeniowe – późne odmiany marchwi, pietruszkę i selera. Jeśli nie zamierzasz przeznaczyć ich na przetwory lub suszyć, możesz umieścić je w piwnicy lub innym niezbyt suchym pomieszczeniu w skrzynce z piaskiem – pozostaną świeże i jędrne do wczesnej wiosny. Zbieramy również dynie, kapustę, pory, kabaczki oraz późne odmiany pomidorów. Wszystkie one nadają się zarówno do bezpośredniego spożycia, jak i na przetwory.
Cebulę i czosnek warto zapleść w warkocze lub umieścić w woreczku bawełnianym i powiesić w przewiewnym miejscu, pomidory natomiast zrywamy z krzaczków i przechowujemy w ciepłym pomieszczeniu, w którym nawet żółte jeszcze sztuki bez problemu dojrzeją.
Inne prace w ogrodzie warzywnym
To jednak nie koniec pracy w ogrodzie. Kalendarz ogrodnika wskazuje, że przed nadejściem zimy należy w ogrodzie warzywnym posprzątać. Usuwamy więc wszystkie chwasty oraz pozostałości po roślinach użytkowych, a grządki przekopujemy – warto sprawdzić, czy nie ma w ziemi larw szkodników. Raz na kilka lat należy ziemię zasilić obornikiem lub kompostem. Szklarnię warto starannie umyć i odkazić w razie potrzeby oraz wykonać jej przegląd i usunąć ewentualne awarie.
Sadzenie drzew
Jesień to również czas sadzenia drzew i krzewów owocowych. Możesz także kupić i posadzić rośliny ozdobne, na przykład żywopłotowe – do jesiennych nasadzeń nadają się zarówno rośliny liściaste z odkrytym korzeniem, jak i z pojemników. Są to więc na przykład:
- jabłonie, grusze, agrest, porzeczka, maliny – morele, czereśnie i brzoskwinie warto sadzić dopiero wiosną, kiedy skończą się poranne przymrozki. W październiku nie polecamy ich więc kupować;
- trawy ozdobne, buki, brzozy, klony, tawuła, berberys i wiele innych.
Sadzonki należy kupić w zaufanym sklepie ogrodniczym – stacjonarnym lub internetowym. Jeśli kupujesz w sklepie stacjonarnym, obejrzyj wybraną przez siebie sadzonkę i zwróć uwagę czy jest zdrowa. Następnie wykop dla niej odpowiedniej wielkości dołek – powinien być większy niż bryła korzeniowa. Jeśli nowo zakupionych roślin nie możesz od razu posadzić w gruncie, zdołuj je. To pozwoli Ci zabezpieczyć rośliny przed przesuszeniem.
Sadzonkę namocz w wodzie (jeśli była uprawiana w donicy, wyjmij ją z pojemnika dopiero po namoczeniu) i umieść w przygotowanym dołku, a następnie zasyp dobrej jakości ziemią. Obficie podlej. Pamiętaj, że szyjkę korzeniową krzewów owocowych należy zabezpieczyć kopczykiem przed nadejściem mrozów.
W przypadku starszych krzewów i drzewek owocowych wykonaj następujące prace ogrodowe:
- usuń wszystkie połamane, uschnięte, uszkodzone i porażone gałęzie,
- usuń obumarłe pędy z krzewów,
- wykonaj nawożenie drzew – w październiku stosujemy nawozy organiczne lub sztuczne zawierające potas i fosfor. Z nawozów azotowych rezygnujemy – czas na nie przyjdzie wiosną,
- usuń spod drzew liście, jeśli są porażone – koniecznie je spal,
- zanim zamarznie ziemia, krzewy należy obficie podlać i robić to regularnie – susza zagraża im nawet zimą, szczególnie przy słonecznej pogodzie,
- zanim nadejdą pierwsze przymrozki, zabezpiecz krzewy kopczykami lub igliwiem, a pnie młodych drzew owocowych i ozdobnych – matami wykonanymi ze słomy, flizeliną lub włóknem kokosowym.
Nadchodzący październik w ogrodzie warto wykorzystać również na prace w ogrodzie ozdobnym – cebule roślin, które nie zimują w gruncie, należy usunąć, podobnie jak rośliny jednoroczne i ich pozostałości. Kwitnące wiosną cebule sadzimy właśnie teraz, zanim zamarznie ziemia. Należy też solidnie podlać rośliny zimozielone – jeśli któreś z nich tego wymagają, uzupełniamy ściółkę i odchwaszczamy ziemię wokół nich. Dwuletnie rośliny – goździki, bratki, malwy – zabezpieczamy gałązkami iglaków.
Ze zdrewniałych części pędów róż, derenia, porzeczki, budlei Dawida, hortensji bukietowej, forsycji, pęcherznicy kalinolistnej – przygotować można (i warto!) sadzonki. Wybierz tegoroczne, proste i zdrowe pędy bez liści, obetnij je ostrym sekatorem, a następnie przytnij na długość 15 – 20 cm tak, aby cięcie górnej części sadzonki przebiegało ok. 1 cm nad najwyższym pąkiem. Zanurz sadzonkę w ukorzeniaczu i włóż do pojemnika z wilgotnym piaskiem na głębokość od 1/2 do nawet 2/3 wysokości sadzonki. Przechowuj je w temperaturze od 0 do 5 stopni Celsjusza. Możesz wsadzić je do gruntu wiosną.
Przed nastaniem mrozów oczyść oczko wodne, a jeśli masz w nim wrażliwe na mróz rośliny, przenieś je do domowego akwarium. Prace ogrodowe obejmują również ostatnie koszenie trawnika – przy ciepłej, słonecznej pogodzie trawa w październiku jeszcze rośnie. Nie koś jej jednak zbyt nisko, najlepiej na wysokość 5 – 6 cm. Pokos koniecznie usuń z trawnika, gdyż pod warstwą śniegu może zacząć gnić, co sprzyja rozwojowi chorób grzybowych kolejnej wiosny.
Z suchych liści możesz usypać w rogu ogrodu kopczyk dla jeża, ten mały drapieżnik to prawdziwy przyjaciel ogrodnika – w warzywniku zjada ślimaki, a w trawniku niezwykle trudne do wytępienia pędraki. Rozwieś i uzupełnij po pierwszych przymrozkach karmniki dla sikorek – to nie tylko śliczne i wesołe, ale też bardzo pożyteczne ptaszki.
Dlaczego przygotowanie ogrodu do zimy jest tak ważne?
W październiku przygotowujemy ogród na nadchodzącą zimę – zasilamy, podlewamy, sprzątamy, przykrywamy. Wszystkie te zabiegi służą jednemu celowi, którym jest zapewnienie naszym roślinom optymalnych warunków glebowych i najlepszej możliwej kondycji. Zima to czas, kiedy rośliny również są narażone na działanie niesprzyjających im warunków. A więc jeśli nie przygotujemy roślin na ich nadejście, mogą w najgorszym przypadku zamierać.
Październik w ogrodzie to czas wbrew pozorom bardzo intensywny, ale nasz wysiłek zostanie nagrodzony – zadbane, silne rośliny przezimują bez problemu, aby kolejnej wiosny znów się odrodzić.
