Kasztan jadalny w przydomowym ogrodzie

Kasztan jadalny to roślina, którą warto mieć w przydomowym ogrodzie. Nie tylko pięknie się prezentuje, ale również rodzi bardzo smaczne i wartościowe owoce. Są one bogatym źródłem witamin, minerałów oraz kwasów tłuszczowych, niezbędnych do zachowania dobrego zdrowia. Uprawa kasztana jadalnego nie jest szczególnie trudna. Warto jednak pamiętać o podstawowych cechach drzewa. Jakie zatem wymagania ma kasztan jadalny? Jak go pielęgnować? W poniższym poradniku odpowiemy na te i wiele innych pytań!

Kasztan jadalny – charakterystyka

Kasztan jadalny (Castanea Sativa) to długowieczne drzewo owocowe, dorastające do wysokości 25-30 metrów. Często mylone jest z kasztanowcem (Aesculus Hippocastanum), jednak w rzeczywistości rośliny te nie są spokrewnione. Należy do rodziny bukowatych. Posiada pojedyncze, błyszczące liście, które jesienią przebarwiają się na żółto. Korona kasztana jest gęsta, niskoosadzona i przybiera kulisty kształt. Roślina kwitnie od czerwca do lipca. Wytwarza długie, kotkowate kwiaty męskie (koloru żółtego) i kwiaty żeńskie (brunatno-czerwone). Najczęściej pojawiają się one w szóstym roku po posadzeniu.

Owoce kasztana jadalnego dojrzewają w drugiej połowie października, a także w listopadzie. Są okrągłe, pokryte brązową, błyszczącą skórką i ukryte w kolczastych łupinach. Można je jeść zarówno na surowo, jak i pieczone, czy gotowane. Mają słodki, lekko orzechowy smak, dzięki czemu stanowią idealną przekąskę dla każdego.

Właściwości lecznicze kasztanów jadalnych

Kasztany jadalne słyną z silnych właściwości leczniczych. Są bogatym źródłem witaminy C, która pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. Ponadto obfitują w witaminę E, będącą jednym z najsilniejszych antyoksydantów. W orzechach kasztana jadalnego znajdziemy także witaminy z grupy B, K, A i P. Mają one kluczowe znaczenie dla zachowania dobrej kondycji zdrowotnej.

Kasztany jadalne odznaczają się znaczną ilością składników mineralnych. Należą do nich: wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, sód oraz cynk. Zawierają też spore ilości błonnika, który wspiera pracę układu pokarmowego, a także kwas jabłkowy, cytrynowy, sacharozę i lecytynę. Warto nadmienić, iż kasztany jadalne są zasobne w nienasycone kwasy tłuszczowe. Stanowią one nieodłączny element prawidłowo zbilansowanej diety.

Uprawa kasztana jadalnego w przydomowym ogrodzie

Wymagania glebowe

Kasztany jadalne idealnie nadają się do posadzenia w przydomowym ogrodzie. Preferują podłoża głębokie, dobrze uprawione, z lekką zawartością żwiru bądź piasku. Natomiast źle rosną w glebie ciężkiej, gliniastej i zimnej. Ogromne znaczenie ma stanowisko, na jakim planujemy posadzić kasztana jadalnego. Powinno być ono odpowiednio nasłonecznione i w miarę możliwości – jak najbardziej osłonięte od wiatru. W przeciwnym razie może dojść do zniszczenia rośliny.

Kasztan jadalny jest gatunkiem ciepłolubnym. To oznacza, że niezbyt dobrze znosi długotrwałe mrozy (przemarza przy spadkach -25 stopni Celsjusza). Drzewo warto sadzić przede wszystkim w cieplejszych rejonach kraju. W okresie wegetacyjnym kasztan jadalny lubi umiarkowaną wilgotność. Należy więc uważać, by nie przelać rośliny. Natomiast zimą korzenie powinny mieć sucho.

Sadzenie

Podobnie, jak w przypadku innych drzew owocowych, kluczowe znaczenie ma pora sadzenia kasztana jadalnego. Teoretycznie można to zrobić w dwóch terminach – wiosną oraz jesienią. Najczęściej jednak ogrodnicy decydują się przenieść sadzonkę do gruntu wiosną, a dokładniej na przełomie marca/kwietnia. Wtedy roślina ma więcej czasu na prawidłowe ukorzenienie się przed nadejściem zimy. Natomiast kasztan jadalny z zakrytym systemem korzeniowym może być sadzony przez cały rok – o ile ziemia nie ulegnie zamarznięciu.

Sadzonkę kasztana jadalnego najlepiej kupić w renomowanych szkółkach drzew i krzewów owocowych. Wówczas zyskamy pewność, że roślina została szczepiona na odpowiednim podłożu. Pamiętajmy, by po posadzeniu dodatkowo ustabilizować drzewo wraz z bryłą korzeniową w gruncie. Do tego celu warto wykorzystać cienkie słupki.

Pielęgnacja

Kasztan jadalny nie wymaga specjalnej pielęgnacji. W okresie długotrwałej suszy należy zadbać o systematyczne podlewanie sadzonki. Do tego celu najlepiej wykorzystać zebraną wodę deszczową. Trzeba jednak robić to z umiarem, ponieważ zastój wody w korzeniach może doprowadzić do ich gnicia. Kasztan jadalny nie wymaga przycinania. Oczywiście można to zrobić, kiedy chcemy zachować idealny kształt korony i tym samym pozbyć się uszkodzonych pędów. Najlepszą porą na przycinanie pędów kasztana jadalnego jest wiosna, ponieważ wtedy drzewo wypuszcza pierwsze pąki. Łatwo możemy zauważyć, które z gałęzi uległy przemarznięciu.

Młodze sadzonki jadalnego kasztana wymagają odpowiedniego zabezpieczenia przed zimnem. Dzięki temu będą mogły się zahartować na przyszłe lata. Pędy można owinąć specjalną włókniną lub matami, natomiast wokół podstawy drzewa warto usypać niewielki kopczyk z liści. Ma to na celu zapobieganie gwałtownym spadkom temperatury.

Zbiory

Zbiory orzechów kasztana jadalnego przypadają na drugą połowę października i listopad. Warto jednak mieć na względzie, iż owoce dojrzewają wówczas, kiedy lato i jesień są dostatecznie ciepłe. Kiedy będą nadawały się do spożycia, kolczasta okrywa ulegnie pęknięciu. Wtedy z pewnością zauważymy dwa lub trzy orzechy, o charakterystycznej ciemnobrązowej skórce. To znak, że możemy je zebrać. Kasztany jadalne warto przechowywać w papierowej torebce bądź w lodówce.

Jak jeść kasztana jadalnego?

Kasztana jadalnego można przyrządzić na wiele sposobów. Dobrze smakuje zarówno na surowo, jak i w wersji pieczonej, czy gotowanej. Mają delikatny, lekko orzechowy smak, przez co pasują do dań wytrawnych oraz tych na słodko. Doskonale nadają się na przekąskę, a także jako farsz do naleśników czy mięsa. Z orzechów kasztana jadalnego można przygotować pyszną zupę, krem do ciast, nadzienie do rogalików, jak również szybki sos do tostów czy pastę kanapkową. Kasztany dają niemal nieograniczone możliwości kulinarne.

Podsumowanie

Kasztan jadalny należy do drzew długowiecznych – dożywa nawet 600 lat. Nic dziwnego, że coraz więcej osób decyduje się posadzić go w przydomowym ogrodzie. Zachwyca okazałym wyglądem, daje sporo cienia oraz co najważniejsze – rodzi wyśmienite i bardzo zdrowe owoce. Obfitują one w witaminę – C, E, A, B, K i P. Dodatkowo zawierają spore ilości błonnika, kwas jabłkowy, lecytynę, a także cenne dla zdrowia pierwiastki, takie jak wapń, magnez, potas, fosfor, żelazo, sód i cynk. Z kasztanów jadalnych można przyrządzić wiele wartościowych posiłków.