Terminarz oprysków drzew owocowych

Faktem jest, że każdy właściciel przydomowego sadu chciałby zrywać wyłącznie zdrowe i dorodne owoce. Niestety wiele chorób i szkodników drzew owocowych może zniweczyć szanse na udane zbiory. Dlatego też opryski są jednym z kluczowych zabiegów wykonywanych w sadownictwie. W niniejszym tekście przedstawimy, kiedy wykonywać dane zabiegi na poszczególnych gatunkach drzew oraz jakich środków użyć.

Okres bezlistny

Czas między opadnięciem starych liści a rozwojem nowych (jesień/zima do początków wiosny) to dobry moment na walkę z wieloma owadzimi (i nie tylko) szkodnikami – zabiegi przeprowadzane w tym okresie pomagają pozbyć się zarówno dorosłych osobników, jak i zimujących larw i jaj. W okresie bezlistnym prowadzi się także działania profilaktyczne przeciw kilku powszechnie występującym chorobom.

Brzoskwinia:

Chorobą dotykającą konkretnie brzoskwinie jest kędzierzawość liści brzoskwini. Można sobie z nią radzić na dwa sposoby:

• niechemicznie – jesienne opryski gnojówką z pokrzywy (1:10) lub wyciągiem z krwawnika pospolitego (1:10);
• chemicznie – będą to dwa zabiegi: pierwszy (jesienny) Miedzianem 50 WP po opadnięciu liści, drugi Syllitem 65 WP wczesną wiosną przed pękaniem pąków, gdy temperatura osiąga 6°C.

Drzewa owocowe:

W ramach profilaktyki takich chorób jak brunatna zgnilizna drzew pestkowych, parch gruszy, drobna plamistość liści i parch jabłoni należy prześwietlić korony. Dodatkowo prowadzi się także oprysk wyciągiem z krwawnika pospolitego (1:10). Przy brunatnej zgniliźnie drzew pestkowych należy także zebrać i zniszczyć zeschnięte owoce.

W ramach walki ze szkodnikami w tym czasie zbieramy i wynosimy poza ogród złoża jaj znamionówki tarniówki, pierścienicy nadrzewki oraz gniazda zimowe kuprówki rudnicy. W drugiej połowie października powinniśmy też założyć opaski lepowe na pniach – pozwolą one wyłapywać wędrujące samice piędzika przedzimka oraz innych miernikowców. Ponadto w przypadku m.in. jaj przędziorków i larw misecznika konieczny będzie bardzo dokładny oprysk powierzchni kory dwoma preparatami – Promanal 60 EC i Emulpar 940 EC – oraz gnojówką fermentującą z pokrzywy zwyczajnej.

W przypadku mszyc najlepiej zacząć od profilaktycznego oprysku nierozcieńczonym wyciągiem ze skrzypu polnego oraz rozcieńczonym wyciągiem z pokrzywy, krwawnika pospolitego i czosnku pospolitego (1:1), rumianku pospolitego (1:5), cebuli jadalnej. Jeśli mszyce już się pojawiły, potrzebny będzie zabieg gnojówką z pokrzywy (1:20) lub fermentującą (1:50) oraz wspomnianymi już preparatami – Promanal 60 EC i Emulpar 940 EC.

Okres nabrzmiewania pąków

Dotyczy to początku okresu wegetacyjnego, czyli czasu, gdy pączki zaczynają się wyraźnie powiększać, ale jeszcze nie pękają. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że przez cały okres wegetacyjny należy wykonywać opryski zapobiegawcze preparatem GUARD. Powinno się je powtarzać co 14-21 dni i mogą być łączone z nawożeniem dolistnym. Preparatu tego nie można łączyć z opryskiem fungicydami – trzeba odczekać przynajmniej 7 dni.

Brzoskwinia:

Gdy pojawia się rak bakteryjny dotykający brzoskwinie i morele, stosuje się Miedzian 50 WP.

Przy kędzierzawości liści brzoskwini wczesne wiosenne opryski drzew to:

• nierozcieńczony wywar lub rozcieńczony wyciąg z krwawnika pospolitego (1:10), a tuż przed pękaniem pąków preparat Lecitec co 5 dni aż do fazy dojrzewania owoców (maksymalnie 12 zabiegów na sezon);
• Miedzian 50 WP, Miedzian Extra 350 SC lub Syllit 65 WP.

Jabłoń:

Wczesnowiosenne zabiegi dotyczą mączniaka prawdziwego. Zanim dojdzie do pękania pąków zaczyna się opryski preparatem Lecitec i powtarza je co 5 dni aż do fazy dojrzewania owoców (maksymalnie 12 zabiegów na sezon).

Śliwa:

Przed pękaniem pąków liściowych wykonuje się zabiegi na torbiel śliw, wykorzystując Syllit 65 WP.

Wiśnia /czereśnia:

Aby uniknąć rozwoju brunatnej zgnilizny, należy stosować odmiany odporne, a jeśli choroba ta już się pojawiła, trzeba wycinać zaschnięte cienkie pędy poniżej nekrotycznych zmian (zabieg przeprowadzić szczególnie dokładnie na drzewach, które choroba dotknęła licznie w poprzednich latach).

Ponadto konieczny będzie oprysk środkiem Switch 62,5 WG.

Drzewa owocowe:

Bez względu na gatunek, w trakcie tej fazy rozwoju liści i kwiatów trzeba dążyć do wyeliminowania przędziorków. W ramach profilaktyki powinniśmy zastosować wyciąg z czosnku pospolitego (1:1) oraz nierozcieńczony wyciąg z cebuli zwyczajnej, mniszka pospolitego i napar (bez rozcieńczenia) z cebuli zwyczajnej.

Jeśli roztocza te już się pojawiły, trzeba zastosować gnojówkę z pokrzyw (1:20), Emulpar 940 EC lub chemiczne środki ochrony roślin – Nissorun Strong 250 SC lub Ortus 05 SC (te ostatnie można zastosować tylko raz w sezonie).

Okres pękania pąków

Kolejny czas na zabiegi przychodzi, gdy pąki zaczynają pękać, ale ich zawartość nie wysuwa się jeszcze na zewnątrz. Niezależnie od gatunku drzew i krzewów owocowych prowadzi się wtedy oprysk nierozcieńczonym wyciągiem z mniszka pospolitego, jeśli pojawiły się na nich mszyce.

Brzoskwinia/morela/śliwa:

Jeśli na drzewach pojawił się mączniak prawdziwy, konieczne będą chemiczne środki ochrony roślin – Siarkol Extra 80 WP i Siarkol 800 SC. Zabieg ten można wykonać do początku kwitnienia.

Jabłoń / grusza:

W tym okresie wykonuje się profilaktyczne zabiegi przeciw zarazie ogniowej z użyciem oprysków z liści sumaka octowca lub orzecha włoskiego. Jeśli zaraza ogniowa już się rozwija, w początkowej fazie trzeba wyciąć wszystkie dotknięte nią fragmenty koron. Gdy mimo to będzie się dalej rozwijać, konieczne będzie wycięcie i zniszczenie wszystkich dotkniętych drzew. Trzeba też prowadzić opryski Miedzianem 50 WP.

W przypadku jabłonki, gdy dany rok cechuje się słabym kwitnieniem, trzeba będzie podjąć walkę z kwieciakiem jabłonowcem. W ciepłe dni strząsa się owady z drzewa na płachtę, a po kwitnieniu trzeba usunąć opanowane pąki. Powinno się też opryskiwać drzewa wywarem z wrotyczu pospolitego (1:5) lub chemicznym środkiem Deltam Ogród 015 EW.

Ukazywanie się pierwszych liści

Gdy pojawiają się pierwsze liście, prowadzi się zabiegi na jabłoniach i gruszach.

W ramach profilaktyki przeciw parchowi jabłoni i gruszy zaleca się uprawę tolerancyjnych odmian oraz prześwietlanie koron roślin i usuwanie opadłych liści. Jeśli choroba się rozwija, konieczne jest prowadzenie oprysków wyciągiem ze skrzypu lub naturalnym preparatem Evasiol. Chemiczne zabezpieczenie wymaga zaś preparatów takich jak: Miedzian 50 WP, Mythos 300 SC i Polyram 70 WG.

Jeśli zaś chodzi o mączniaka jabłoni, przede wszystkim powinniśmy unikać uprawy wrażliwych odmian. Gdy jednak choroba się pojawi, trzeba wyciąć porażone pędy i opryskać rośliny wyciągiem z krwawnika (1:10) lub zastosować środki chemiczne – Magnicur Gold, Zato 50 WG i Topsin M 500 SC.

Zielony pąk kwiatowy

W fazie zielonego pąka przeprowadza się jedynie ręczny zbiór gąsienic zjadających liście grusz i jabłonek (nie licząc wspomnianego wcześniej oprysku preparatem GUARD).

Różowy pąk kwiatowy

W fazie różowego pąka zwalczamy szkodniki na jabłoniach i opryskujemy przeciw rdzy gruszy.

Gdy na jabłoniach pojawiają się gąsienice przędzików, namiotków i zwójek liściowych zbieramy ich skupiska w pierwszej fazie żerowania oraz pryskamy chemicznie, wykorzystując Lepinox Plus. Ponadto sprawdzamy obecność owocnicy jabłkowej dzięki białym tablicom lepowym, a po jej wykryciu stosujemy wyciąg z wrotyczu pospolitego (1:2) lub preparaty chemiczne – Karate Gold i Mospilan 20 SP.

Przy występowaniu rdzy gruszy stosujemy rozcieńczony wywar ze skrzypu polnego (1:4) oraz wywar bez rozcieńczenia z cebuli jadalnej i czosnku pospolitego lub preparaty chemiczne – Magnicur Gold 50 WG, Zato 50 WG, Miedzian 50 WP.

Biały pąk kwiatowy

Faza białego pąka to przede wszystkim walka z mszycami i brunatną zgnilizną pestkowców (śliwa/wiśnia/czereśnia).

Mszyc pozbywamy się, ścinając końcówki pędów z ich koloniami oraz opryskując drzewa i krzewy za pomocą wyciągu z wrotyczu/pokrzywy lub chemicznych środków ochrony roślin, jak Mospilan 20 SP i Karate Zeon 050 CS.

Drzewa porażone brunatną zgnilizną trzeba opryskiwać wyciągiem z krwawnika (1:10) lub skrzypu polnego (1:4) albo chemicznymi środkami ochrony roślin, jak Signum 33 WG, Switch 62,5WG, Topsin 500 SC, Miedzian 50 WP. Oczywiście warto też profilaktycznie nie sadzić odmian wrażliwych.

Kwitnienie

W tym okresie wszystkie zabiegi są ukierunkowane na zwalczanie chorób.

Brzoskwinia:

Na kędzierzawość liści stosujemy powtarzane 2-6-krotnie w odstępach 7 dni opryski preparatem Evasiol (można je wykonywać aż do fazy zasychania pąków kwiatowych) lub oprysk Miedzianem 50 WP.

Czereśnia/wiśnia:

W razie pojawienia się raka bakteryjnego wykonujemy oprysk Miedzianem 50 WP.

Przy brunatnej zgniliźnie trzeba systematycznie usuwać porażone pędy oraz opryskiwać wyciągiem z krwawnika, odwarem ze skrzypu lub gnojówką/naparem/odwarem chrzanu pospolitego, albo z użyciem chemicznych środków ochrony roślin – Signum 33 WG, Switch 62,5WG, Topsin 500 SC, Miedzian 50 WP.

Jabłoń/grusza:

W razie wystąpienia mączniaków należy wycinać porażone pędy i opryskiwać preparatem Evasiol (2-6 razy, powtarzać co 7 dni do momentu zasychania kwiatów) lub chemią – Siarkol Extra 80 WP, Siarkol 800 SC (zabieg wykonać tuż przed kwitnieniem lub od razu po zauważeniu objawów).

Jeśli na drzewach owocowych pojawił się parch gruszy lub jabłoni, należy opryskać je wywarem ze skrzypu polnego (1:4) lub Evasiolem (tak samo, jak przy mączniakach), albo chemicznymi środkami ochrony roślin – Miedzian 50 WP, Polyram 70 WG.

Koniec kwitnienia

Pod koniec kwitnienia pąków kwiatowych pojawiają się kolejne szkodniki. W tym okresie kontynuujemy także walkę z kędzierzawością liści brzoskwini – systematycznie usuwając porażone liście, spryskując drzewa wyciągiem z krwawnika, skrzypu polnego, pokrzywy oraz kontynuując opryski preparatami Lecitec (co 5 dni), Evasiol (co 7 dni).

Niezależnie od gatunku drzew i krzewów wykonuje się wtedy opryski na mszyce z pokrzywy, czosnku, cebuli, mydła potasowego o zapachu czosnku lub preparatami niechemicznymi Emulpra 940 EC, Agricolle i Agrocover, albo chemicznymi Karate Zeonem 050 CS, Mospilanem 20 SP. W tym czasie oglądamy dokładnie liście w poszukiwaniu szpecieli – jeśli je zauważymy, musimy usunąć liście ze śladami żerowania i opryskać drzewa chemicznymi środkami ochrony – Mospilanem 20 SP, Ortusem 05 SC.

Grusza:

W przypadku starszych drzew tego gatunku szczególnie groźnym szkodnikiem jest kwieciak gruszowiec. Aby się go pozbyć trzeba na przełomie kwietnia i maja usunąć zawierające jego larwy brązowe pąki zimowe i opryskać drzewa preparatem Deltam Ogród 015 EW.

Jabłoń:

Tutaj będziemy mieć do czynienia z owocnicą jabłkową, na którą pomoże oprysk wyciągiem z wrotyczu pospolitego (1:2) albo Mospilanem 20 SP (zabieg w okresie opadania płatków kwiatowych) lub Karate Gold (oprysk po zauważeniu obecności szkodnika).

Śliwa:

Śliwy z kolei są atakowane przez owocnicę żółtonogą. Jej inwazji można przeciwdziałać, wykładając białe pułapki lepowe oraz przekopując w czerwcu ziemię pod drzewami. Gdy szkodniki znajdą się już na drzewach, trzeba usunąć i zniszczyć wszystkie zawiązki z wgryzami oraz opryskać roślinę Mospilanem 20 SP.

Po kwitnieniu

Gdy kwiaty już przekwitną, wykonujemy kolejne zabiegi przeciw mączniakom na brzoskwiniach, morelach, śliwach, jabłoniach i gruszach, opryskując je preparatami Siarkol Extra 80 WP, Siarkol 800 SC (na gruszach i jabłoniach trzeba to zrobić bezpośrednio po kwitnieniu).

Również w tym okresie przeciwdziałamy drobnej plamistości pestkowców na wiśniach. Trzeba usunąć wszystkie opadające liście i skorzystać z oprysków chemicznych Syllit 65 WP, Topsin M 500 SC.

Okres rozwoju zawiązków

Terminarz oprysków drzew owocowych przewiduje na ten etap rozwoju owoców zabiegi przeciw parchowi i mączniakowi jabłoni, owocówce i nasionnicy trześniówce.

Te pierwsze polegają na opryskaniu jabłonek wywarem ze skrzypu polnego (1:4) lub Polyramem 70 WG. Na mączniaka pomaga odwar ze skrzypu i dalsze opryskiwanie Leciteciem co 5 dni lub chemia – Magnicur Gold, Zato 50 WG, Topsin 500 SC.

Przy owocówce na jabłoniach i śliwach trzeba zacząć od oceny stopnia opanowania w poprzednim roku – potrzebne do tego będą tablice lepowe. Następnie powinniśmy rozwiesić na drzewach pułapki feromonowe na dorosłe osobniki i założyć na pniach opaski z papieru falistego na gąsienice. Zalecany jest też oprysk z Mospilanu 20 SP.

Profilaktykę występowania nasionnicy trześniówki na czereśniach i wiśniach należy zacząć od przykrycia powierzchni ziemi siatką w czasie spodziewanych wylotów i przekopywanie ziemi pod drzewami po zbiorze owoców. Ponadto trzeba w drugiej połowie maja rozwiesić żółte pułapki lepowe oraz zebrać owoce z opanowanych drzew przed osiągnięciem dojrzałości przez owady – zapobiegnie to wejściu larw w glebę. Chemicznym rozwiązaniem będzie zaś oprysk z Mospilanu 20 SP.

Okres wzrostu owoców

W tym czasie przeprowadzamy wyłącznie naturalne zabiegi na parcha, mączniaka, bawełnicę korówkę i inne mszyce.

Przeciwko parchowi na jabłoniach i gruszach wykorzystujemy opryski z odwaru ze skrzypu polnego (na jabłoniach rozcieńczonym w stosunku 1:4).

Z jabłonek zaatakowanych przez mączniaka obrywamy porażone listowie i opryskujemy drzewa wyciągiem z krwawnika.

Bawełnica korówka jest szczególnie liczna na starszych jabłonkach. Niestety te małe owady trzeba zbierać ręcznie i opryskiwać drzewa preparatami Agricolle, Agrocover, Emulpar 940 EC. Inne mszyce na śliwach i jabłoniach opryskuje się tymi samymi preparatami (śliwy można też pryskać wyciągiem z wrotyczu i pokrzywy), a przy młodych jabłonkach trzeba też wyciąć zaatakowane pędy.

Po zbiorach

Ostatnim zabiegiem przeprowadzanym na gruszach i jabłoniach przeciwko parchowi jest oprysk 5% roztworem mocznika, gdy liście zaczną opadać. Trzeba przy tym pamiętać o bardzo dokładnym opryskaniu całych koron drzew i opadłych na ziemię liści.

Podsumowanie

Opryski drzew owocowych są niestety koniecznością, jeśli chcemy osiągnąć duże zbiory. Nie powinno zatem dziwić, że terminarz oprysków jest dość obszerny, a wiosenne opryski drzew to tylko wstęp do przyszłych zabiegów. Niemniej jednak warto poświęcić czas, środki i energię na pielęgnację drzew i krzewów owocowych – odwdzięczą się nam dając obfite i zdrowe plony.