Aronia znana jest ze swoich cennych właściwości, które mogą pozytywnie wpływać na nasz organizm. Może sprzyjać obniżeniu ciśnienia tętniczego, chronić przed zawałem, miażdżycą oraz przed wieloma różnymi chorobami cywilizacyjnymi. Nic więc dziwnego, że aronia bardzo często pojawia się w polskich domach w postaci różnego rodzaju przetworów.
Czym dokładnie jest aronia, jak ją uprawiać i jakie przetwory możemy z niej wykonać? Sprawdź!
Czym jest aronia?
Aronia czarna (aronia melanocarpa) uprawiana jest dla jadalnych owoców, bogatych w witaminy. Z owoców aronii można zrobić przetwory, a także barwić soki oraz żywność. Spożywanie aronii na surowo nie jest polecane z uwagi na cierpki smak.
Warto wiedzieć, że oprócz aronii czarnej, w naszym kraju można spotkać aronię śliwolistną oraz czerwoną. Gatunki te wywodzą się z Ameryki Północnej, jednak na stałe zadomowiły się w Europie, w tym także w polskich sadach. Krzewy aronii osiągają od 2 do 3 m i kwitną w drugiej połowie maja. Natomiast owoce aronii są czarne, mają delikatny nalot i osiągają średnice do około 10 mm.
Odmiany aronii, które dostępne są w szkółce roślin owocowych drzewkaowocowe24.pl to m.in.:
Aronia – uprawa i pielęgnacja
Aronia będzie rosła zarówno w ziemiach słabych, jak i w kwaśnych. Może być też sadzona w miejscach o wysokim poziomie wód gruntowych, z uwagi na płytki system korzeniowy. Najwięcej nawadniania potrzebuje wczesną jesienią, gdy dochodzi do owocowania. Najlepszym miejscem dla aronii jest stanowisko słoneczne. Przycinanie krzewów wykonuje się początkiem wiosny, przed wegetacją.
Aronię można rozmnażać generatywnie z nasion oraz wegetatywnie, np. z odrostów. Najczęściej poleca się jednak tę drugą metodę.
Właściwości zdrowotne aronii
Aronia ma wiele cennych składników odżywczych. Uważa się, że owoce aronii to silny antyoksydant, opóźniają procesy starzenia, chronią komórki przed stresem oksydacyjnym i są bogatym źródłem niacyny. Zawierają też rutynę, kwercetynę, antocyjany czy katechiny, dzięki czemu mogą być pomocne w walce z wolnymi rodnikami oraz korzystnie wpływać na nasz układ nerwowy.
Prawidłowe funkcjonowanie organizmu mogą wesprzeć również witaminy i wiele składników mineralnych zawartych w aronii, w tym witamina C, E i witaminy z grupy B oraz jod, bor, mangan, wapń czy żelazo.
Aronia może zmniejszyć podatność na stany zapalne. Uważa się też, że wspomaga jakość widzenia, wpływa pozytywnie na przemianę materii i ma korzystny wpływ na odporność organizmu. Może przynieść korzyści osobom z wrzodami żołądka oraz przyczynić się do ochrony przed udarem mózgu czy nadciśnieniem. Z kolei rutyna zawarta w owocach uelastycznia i uszczelnia naczynia krwionośne.
Sok z aronii z dodatkiem wody czy przetwory z aronii w postaci dżemów można także podawać dzieciom. Warto jednak wcześniej zasięgnąć porady specjalisty.
Aronia – dla kogo jest niewskazana?
Przeciwwskazaniami do spożywania aronii i jej przetworów są m.in.:
- niskie ciśnienie tętnicze krwi,
- zaparcia,
- zakrzepowe zapalenie żył i żylaki.
Szczególną ostrożność należy zachować również, gdy mamy problemy z krzepliwością krwi lub cierpimy na wrzody żołądka.
Jeżeli nie jesteśmy pewni, czy możemy spożywać konfitury lub domowy sok z aronii, warto skorzystać z porady lekarza.
Przetwory z aronii – co można zrobić z aronii?
Z aronii możemy wykonać syropy, wina, dżemy, galaretki, soki i wiele innych. Przetwory z aronii można też wzbogacić innymi owocami np. śliwkami, jabłkami czy malinami. Co więcej, aronia dostępna jest również w formie suplementu diety.
Jak zrobić sok z aronii 100%?
Do przygotowania soku z aronii potrzebujemy:
- 1 kg owoców aronii,
- 1 szklankę wody,
- 100 liści wiśni (liście wiśni niwelują cierpki smak aronii),
- 10 g kwasku cytrynowego.
Umyte owoce i liście wsypujemy do garnka, dodajemy kwasek i zalewamy wodą. Gotujemy przez około pół godziny, a następnie odstawiamy do wystudzenia. Cedzimy sok z aronii przez sitko. Ponownie gotujemy i wlewamy do uprzednio przygotowanych i wyparzonych butelek. Pasteryzujemy przez 15 minut.
Aronia śliwolistna Nero
Aronia śliwolistna Viking
Aronia śliwolistna Hugin
Aronia czarna Galicjanka
Konfitura z aronii
Do przygotowania konfitury z aronii potrzebujemy:
- 1 kg owoców,
- 1 kg cukru.
Umyte owoce przekładamy do miski, dodajemy cukier i odstawiamy na kilka godzin. Następnie przekładamy do garnka i smażymy na małym ogniu około 5 minut. Pozostawiamy do ostudzenia (czynność tę powtarzamy 3 razy). Następnie przekładamy gorącą konfiturę do przygotowanych słoików, wekujemy i gotowe!
Jak zrobić syrop z aronii
Do przygotowania syropu potrzebujemy:
- 2 kg aronii,
- 1 kg cukru,
- 2 cytryny,
- 1 szklankę wody.
Owoce myjemy i przemrażamy w zamrażalniku przez około dobę. Przemrożone owoce przekładamy do garnka. Dodajemy cukier oraz wodę. Gotujemy na małym ogniu około 15 minut. Przecedzamy syrop i zostawiamy do ostudzenia. Następnie dodajemy wyciśnięty sok z dwóch cytryn i doprowadzamy do zagotowania. Gorący syrop z aronii wekujemy przez 10 minut w wyparzonych wcześniej słoikach.
Nalewka z aronii – przepis
Do przygotowania nalewki z aronii potrzebujemy:
- 0,5 kg owoców aronii,
- 100 liści wiśni,
- 0,5 l spirytusu rektyfikowanego 95%,
- 1 l wody,
- 0,5 kg cukru,
- 1 całą cytrynę.
Owoce płuczemy w wodzie i mrozimy przez dobę. Następnie przesypujemy do garnka, dodajemy umyte liście wiśni i 250 ml wody. Całość gotujemy pod przykryciem około 20 minut. Następnie odstawiamy na 10 godzin. Wyciągamy liście wiśni i dodajemy 0,5 kg cukru oraz 750 ml wody. Gotujemy na średnim ogniu aż do rozpuszczenia się cukru. Cedzimy, dodajemy wyciśnięty sok z cytryny oraz 0,5 l spirytusu. Przelewamy do szczelnego pojemnika i pozostawiamy w chłodnym, ciemnym miejscu na około 3 miesiące do leżakowania. Gotowe!
Lekki dżem z aronii – jak zrobić?
Do przygotowania lekkiego dżemu potrzebujemy:
- 1 kg aronii,
- 0,5 kg cukru,
- 1 opakowanie Żelfix.
Owoce myjemy i przemrażamy. Następnie blendujemy i dodajemy Żelfix. Przekładamy do garnka i gotujemy około 5 minut, pilnując, by nie przywarły do jego dna. Gorący dżem nakładamy do wyparzonych słoików, zakręcamy i pozostawiamy do ostygnięcia do góry dnem.
Wino z aronii
Składniki:
- 7 kg aronii,
- 4,3 l wody,
- 2,4 kg cukru,
- 4 g pożywki,
- drożdże winiarskie,
- łyżeczka pektopolu.
Aronię myjemy, osuszamy i mrozimy przez kilka dni. Po tym czasie zgniatamy owoce i wrzucamy do gąsiora. Zalewamy wrzątkiem (2 l) i dodajemy pektopol. Pozostałą wodę gotujemy z cukrem do powstania syropu. Następnie studzimy i wlewamy do gąsiora. Całość odstawiamy do fermentacji na około 2 tygodnie. Po tym czasie odcedzamy moszcz i przelewamy do innego gąsiora. Po upływie 1-1,5 miesiąca sklarowane wino zlewamy znad osadu. Odstawiamy na 3 miesiące. Po tym czasie trunek jest gotowy do spożycia.
Suszone owoce aronii do herbat i deserów
Suszona aronia świetnie nadaje się do jesiennych i zimowych herbat, ciast, deserów czy owsianek. Jak jednak wysuszyć aronię? Najłatwiej będzie zrobić to na blaszce do pieczenia. Przygotujmy więc 2 kg świeżych umytych i osuszonych owoców. Wyłóżmy na blaszkę do pieczenia i wstawmy do piekarnika nastawionego na 70 stopni Celsjusza, pamiętając, by zostawić uchylone drzwiczki. W momencie, gdy owoce zaczną się marszczyć, zmniejszmy temperaturę do 50 stopni Celsjusza. Całość suszymy około 3 godzin, mieszając co jakiś czas.
Podsumowanie
W owocach aronii kryje się mnóstwo witamin i minerałów, dzięki którym możemy uzupełnić niedobory składników w organizmie. Oprócz witaminy C oraz witamin z grupy B znajdziemy tam sporo niacyny. Uważa się, że aronia może pomóc nam zwalczać wolne rodniki, a składniki zawarte w tych jagodach przyczyniają się do podniesienia odporności i spowalniają procesy starzenia. Z aronii możemy wykonać wiele różnych przetworów, począwszy od soku z aronii, przez dżemy aż po wina.
Nie każdy jednak może spożywać sok z aronii. Owoc aronii może obniżyć ciśnienie krwi. Z tego względu aronia nie jest polecana m.in. osobom z niskim ciśnieniem krwi. Zanim więc wprowadzimy do swojej diety tego rodzaju przetwory, warto sięgnąć po poradę swojego lekarza prowadzącego.
