Jak odkwasić lub zakwasić glebę w ogrodzie?

Decydując się na zasadzenie roślin w przydomowym ogródku lub sadzie, niezwykle ważne jest poznanie ich wymagań glebowych. Niektóre gatunki roślin są w stanie dostosować się do podłoża, a dla innych będzie potrzebne odkwaszenie lub zakwaszenie gleby. To niezwykle ważne, ponieważ źle dobrane podłoże mocno wpłynie na kondycję oraz rozwój rośliny. W Polsce spotkamy najwięcej gleb o odczynie zasadowym i obojętnym, dlatego w przypadku, gdy chcemy zasadzić rośliny kwasolubne, będziemy musieli odpowiednio zakwasić podłoże.

Jak sprawdzić pH gleby przed posadzeniem roślin? W jaki sposób zakwasić ziemię domowym sposobem? Które rośliny dobrze czują się w glebie o odczynie kwaśnym, a jakie sadzić w podłożu o odczynie zasadowym? Sprawdź!

Prawidłowe pH gleby w ogrodzie – jak sprawdzić?

Bardzo kwaśna gleba, to ta, której pH wynosi mniej niż 4,5. Kwaśna gleba będzie osiągała pH w granicach 4,6 – 5,5. Natomiast podłoże lekko kwaśne ma pH 5,6 – 6,5. Jeżeli nasze pomiary wykażą ok. 6,6 – 7,2 oznacza to, że podłoże jest obojętne, a pH powyżej 7,3 informuje nas, że mamy w ogrodzie glebę zasadową.

Aby sprawdzić jej odczyn, potrzebujemy specjalnego kwasomierza. W odpowiedniej rynience umieszcza się niewielką ilość gleby i zalewa płynem Helliga. Po odczekaniu kilku minut płyn zmieni kolor. Wynik należy porównać ze skalą barw określających pH gleby. Można zakupić także elektroniczny miernik glebowy.

Alternatywą do samodzielnego mierzenia pH gleby jest oddanie próbki ziemi do laboratorium specjalistycznego. To najbardziej precyzyjna metoda, jednak nie zawsze jest koniecznością, szczególnie w przydomowych ogródkach.

Istotną wskazówką są również niektóre rośliny występujące na danym obszarze. Lekko kwaśna ziemia to idealne środowisko dla dzikiej róży. Rośnie na niej również rdest ptasi, łopian oraz osty. Na glebach zasadowych dobrze czują się pokrzywy oraz koniczyna. Kwaśne podłoże lubią mlecze polne, szczaw, sporek polny, wyczyniec łąkowy, stokrotki, podbiał pospolity oraz jastrzębiec kosmaczek i czerwiec roczny, ale też wrzosy i skrzyp.

Gleba w różnych miejscach może mieć inny skład, a pH zmienia się np. gdy do podlewania roślin używamy wody z kranu. Warto więc dokonywać odpowiednich pomiarów i wiedzieć, w jaki sposób odkwasić lub zakwasić glebę samodzielnie w domu.

Jakie rośliny posadzić na glebie kwaśnej, a jakie na zasadowej?

Do roślin kwasolubnych należy różanecznik, brusznice, kalmie oraz żurawina. Taki rodzaj ziemi preferują również iglaki (świerk, tuje, cyprysik groszkowy, jodła koreańska, jałowce), a także klony palmowe, hortensje, paprocie, żarnowiec miotlasty oraz magnolie i wierzba. W glebie zasadowej można posadzić klon, buk, jesion, bukszpan, jaśminowiec, dereń biały, sosnę, lilaki pospolite, smagliczkę czy liliowiec.

Jabłonie, grusze i porzeczki najlepiej sadzić w glebie o odczynie 6,2 – 7,5. Orzech włoski, brzoskwinia, wiśnia, śliwka i morela dobrze będą się czuły w ziemi o pH około 6,7 – 7,1. Truskawki, jeżyny i agrest lubią odczyn 5,5 – 5,6. Borówki amerykańskie oraz żurawina powinny być sadzone w bardzo kwaśnej glebie (pH 3,5-4,5).

Jeżeli drzewka owocowe będą mieć zapewnioną żyzną ziemię – o odpowiednim pH i właściwościach filtracyjnych – dostęp do wody i próchnicę, urosną szybciej, a ich plony będą bardziej obfite.

Sposoby na zakwaszenie ziemi

Niektóre rośliny preferują glebę, która ma odczyn kwaśny, inne lepiej rozwijać będą się w podłożu o zasadowym pH. Pamiętajmy jednak, że w ziemiach o zbyt wysokiej kwasowości pojawia się spora ilość glinu aktywnego oraz manganu. Substancje te mogą powodować zatrzymanie rozwoju korzeni roślin, które preferują gleby zasadowe. Z racji, iż system korzeniowy zostaje zredukowany, rośliny rozwijają się wolniej, nie pobierają wystarczającej ilości składników z podłoża oraz chorują.

Na kwasowość ziemi wpływa w dużej mierze zawartość wapnia. Im więcej wapnia w ziemi, tym będzie ona bardziej zasadowa. Jeżeli ilość wapnia w podłożu się zmniejsza, dochodzi do zakwaszenia gleby. Jak zakwasić glebę domowymi sposobami?

Do naturalnych sposobów należą:

• Woda z cytryną lub kwasek cytrynowy. Czasami poleca się także ocet, jednak należy postępować z nim ostrożnie. Jeżeli zdecydujesz się zastosować ocet, zrób to około 3 tygodnie przed sadzeniem roślin. Bezpieczniej będzie jednak zakwasić glebę kwaskiem cytrynowym.
• Dobrze sprawdzi się również kwaśny kompost lub szyszki drzew iglastych, trociny roślin iglastych i kora. Podłoże możemy potraktować też kwaśnym torfem.
• Fusy z kawy także zakwaszają glebę i zawierają cenne dla kwasolubnych roślin składniki, takie jak fosfor, magnez, potas i wolno uwalniany azot.
• Zakwaszeniu gleby sprzyjają również niektóre kamienie (kwarc, granit).

Co jeszcze może pomóc?

• Zakwaszać ziemię będą preparaty przeznaczone do podłoża dla konkretnych roślin, np. borówek.
• Siarczan amonu, siarczan potasu, siarczan magnezu (ich stosowanie powinno być zgodne z zaleceniami producenta).
• Możemy zastosować nawozy zakwaszające i kwaśną ziemię, które kupimy w sklepie ogrodniczym (powinniśmy wymieszać je z ziemią ogrodową).

Niewystarczająco kwaśny odczyn gleby – skutki

Optymalne pH gleby dla danej rośliny wpływa na to, czy będzie ona w stanie pobrać potrzebne do życia i wzrostu składniki mineralne.

Zakwasić warto m.in. glebę pod pomidory, ponieważ niedobór składników odżywczych u tej rośliny może poważnie zaburzyć jej rozwój oraz zwiększyć podatność na choroby.

Odkwaszanie gleby – jak to zrobić?

Glebę w ogrodzie powinniśmy odkwasić wczesną wiosną, miesiąc przed rozpoczęciem sadzenia lub jesienią, po zebraniu plonów. Warto również zwracać uwagę na występowanie chwastów na danym podłożu. Jeżeli zauważymy ich więcej niż zazwyczaj, należy dokonać pomiarów pH i ewentualnie odkwasić lub zakwasić ziemię.

Nawozy do odkwaszania należy równomiernie rozsypywać i zmieszać z wierzchnią warstwą podłoża. Można użyć też glebogryzarki lub przekopać grządek. Jak odkwasić glebę domowym sposobem oraz specjalnymi preparatami?

Naturalny sposób to:

• Popiół drzewny (nie wolno stosować go do młodych roślin, należy wymieszać z wierzchnią warstwą i stosować wczesną wiosną),
• Granulowane wapno kredowe.

Co jeszcze może pomóc?

• Nawozy węglanowe, tlenkowe i wapniowe,
• Gotowe odkwaszacze do gleby rozpuszczalne w wodzie.

Zbyt kwaśny odczyn gleby – skutki

Zakwaszanie ziemi może nieść ze sobą też poważne skutki. Spadek odczynu gleby zwiększa rozpuszczalność oraz dostępność metali ciężkich do upraw. Nadmiar tych składników będzie toksyczny dla roślin oraz może przedostać się do wód gruntowych, powodując skażenie.

Podsumowanie

W przypadku uprawy roślin kwasolubnych, pomiar pH oscylujący przy 7,3 będzie świadczył o tym, że niezbędne jest zakwaszanie gleby. W kwaśnej ziemi dobrze czuje się borówka amerykańska, azalia, wrzos pospolity i wrzośce. Naturalny i skuteczny sposób na zakwaszenie gleby, to m.in. kwaśny torf. Nadmierne zakwaszenie gleby powoduje jednak spadek żyzności i urodzajności.

Aby określić, czy mamy w ogrodzie zasadową, czy kwaśną glebę, warto obserwować rosnące na niej rośliny i używać kwasomierza. W ziemi kwaśnej chętniej rosną chwasty, dlatego pojawienie się ich w naszym ogródku może być jasnym sygnałem, że ziemia ma niski odczyn pH.