Wszystko, co musisz wiedzieć o uprawie porzeczki czerwonej

Chyba każdy z nas doświadczył w swoim życiu zjadania pysznej, słodko-kwaśnej porzeczki prosto z krzewu. Porzeczka czerwona to jedna z najchętniej uprawianych roślin, która doskonale komponuje się z letnimi deserami, a zimą zachwyca np. w formie dżemu lub soku do herbaty. Stąd tak wiele osób decyduje się na posadzenie własnego krzewu. Co należy wiedzieć o uprawie czerwonej porzeczki, jakie wyróżniamy najpopularniejsze odmiany krzewu i do czego wykorzystuje się dojrzałe owoce porzeczki?

Porzeczka czerwona – uprawa

Porzeczka czerwona (Ribes rubrum) w Polsce popularność zyskała już kilkaset lat temu. Krzew uprawiany jest właściwie na terenie całego kraju. W stanie dzikim można ją ujrzeć nawet rosnącą na skałach. Porzeczkę można zobaczyć zarówno w ogrodach przydomowych, gdzie zwykle hoduje się ją na przetwory i jako dodatek do deserów, jak i hurtowo w sadach, skąd później owoce są sprzedawane.

Charakterystyka czerwonej porzeczki

Początkowo porzeczka czerwona uznawana była za roślinę leczniczą. Około XV wieku krzew rozpoczęto uprawiać na terenach Europy Wschodniej i Anglii, a niewiele później porzeczka rozprzestrzeniła się na niemal całą Europę. Mimo to, w krajach Europy Zachodniej owoce porzeczki traktowane są wręcz jako produkt luksusowy. Roślina nadaje się zarówno do uprawy amatorskiej, jak i na dużych plantacjach.

Czerwona porzeczka to krzew z rodziny agrestowatych. Jej owoce są drobne i owalne z błyszczącą skórką. Miąższ z kolei jest soczysty i słodko-kwaśny. Roślina owocuje od czerwca aż do początku sierpnia, a owoce nadają się do bezpośredniego spożycia. Porzeczki czerwone, w zależności od sposobu cięcia, dorastają do wysokości około 1,5 – 2 metra. Co ciekawe, przy odpowiedniej pielęgnacji jeden krzew wypuszcza nawet 5 kilogramów porzeczek.

Odmiany porzeczki czerwonej

W Polsce najchętniej uprawianych jest kilka gatunków porzeczki, do których zaliczamy:

• Porzeczka Rovada – Ta odmiana porzeczki uzyskana została w Holandii. Zwykle dorasta do wysokości 1,8 metra, co umożliwia łatwe zbiory owoców. Roślina rozpoczyna kwitnienie w kwietniu, a owoce zebrane w długich gronach pojawiają się końcem lipca.
• Porzeczka Rolan – To skrzyżowanie odmian Jonkheer van Tets i Rosetta. Rolan charakteryzuje się dużą odpornością na opadzinę liści. Owoce duże i soczyste pojawiają się w pierwszej połowie lipca i można je wykorzystać do przetworów, na mrożonki lub do spożycia na surowo.
• Porzeczka Losan – Ta odmiana odporna jest na wszelkiego rodzaju choroby grzybowe. Charakteryzują ją duża plenność i pyszne owoce, które można wykorzystać do mrożenia lub przetworów. Zaletą Losan jest brak ociekania porzeczek podczas zbiorów. Krzew zwykle dorasta do około 1,3 metra wysokości.
• Porzeczka Detvan – To słowacka odmiana, która została wprowadzona do uprawy w 1985 roku. Krzew, w zależności od cięcia, dorasta do około 2 metrów i charakteryzuje się dużą mrozoodpornością. Owoce porzeczki Detvan są duże i ciemnoczerwone, a miąższ soczysty. Roślina wypuszcza plony w pierwszej połowie lipca.
• Porzeczka Jonkheer van Tets – To holenderska odmiana, która pojawiła się w Polsce w 1954 roku. Jest odporna na choroby grzybowe i wyróżnia się silnym wzrostem, dlatego konieczne jest regularne przycinanie krzewu. Owoce tej odmiany są duże i zebrane w długie grona, a ich główne zastosowanie to przetwory.
• Porzeczka Rondom – Ta odmiana zawitała do Polski w 1968 roku. Rondom cechuje się obfitym owocowaniem i łatwym zbiorem ręcznym. Roślina wymaga cięcia kształtującego, a jej jasnoczerwone owoce dojrzewają pod koniec lipca. Zwykle plony z tej odmiany przeznacza się na przetwory ze względu na dość kwaśny, cierpki smak.

Jak samodzielnie uprawiać czerwone porzeczki?

Uprawa porzeczki nie jest trudna i wymagająca dużego wkładu pracy. Już niewielkie zabiegi pielęgnacyjne i regularne podlewanie wystarczą, aby latem cieszyć się pysznymi owocami, które będą doskonałym dodatkiem do deserów, dań mięsnych, czy zimowych herbat. O czym więc należy pamiętać, przymierzając się do zakupu porzeczki?

Sadzenie porzeczki

Sadząc porzeczkę czerwoną, należy pamiętać o tym, że roślina lubi słoneczne stanowisko, dzięki któremu obficiej owocuje. Gleba w miejscu sadzenia porzeczki powinna wykazywać lekko kwaśny odczyn, od 5,5 do 6,5 pH. Warto zadbać o to, aby podłoże było żyzne i bogate w próchnicę. Pamiętaj, aby nie sadzić krzewu na glebach wilgotnych i gliniastych.

Porzeczkę najlepiej jest posadzić jesienią, końcem października lub wiosną, w marcu i kwietniu. Kilka dni przed włożeniem sadzonki do ziemi należy wykopać dołek o głębokości około 30 cm. Warto pamiętać, aby spulchnić podłoże i odżywić je nawozem organicznym wymieszanym z niewielką ilością popiołu drzewnego, który dostarczy roślinie potas. Ukorzenione sadzonki należy umieścić w dołku i przysypać je ziemią wymieszaną z kompostem. Po posadzeniu porzeczkę należy obficie podlać.

Nawożenie porzeczki

Porzeczka nie wymaga dużej ilości nawozów, jednak warto odżywiać roślinę obornikiem lub kompostem, a także nawozami mineralnymi, przeznaczonymi do krzewów. Pamiętaj, aby nie stosować nawozów z chlorkami, gdyż porzeczki są na nie wrażliwe. Nawożenie organiczne z dodatkiem minerałów należy wykonywać co około 2-3 lata.

Pielęgnacja porzeczki czerwonej

Przy pielęgnacji porzeczki należy pamiętać o utrzymaniu odpowiedniej wilgotności gleby. Wówczas konieczne jest regularne podlewanie rośliny, szczególnie w upalne miesiące. Pamiętaj, aby monitorować podłoże wokół porzeczki i systematycznie je odchwaszczać. Warto zdecydować się na ściółkowanie, które nie tylko zabezpiecza glebę przed przesychaniem, ale także blokuje wzrost chwastów. W celu bezpiecznego przezimowania rośliny warto zabezpieczyć ją agrowłókniną lub usypać około 20-centymetrowy kopczyk.

Rozmnażanie porzeczki

Porzeczkę czerwoną zwykle rozmnaża się poprzez odkłady. Wówczas zdrowy, jednoroczny pęd, który rośnie nisko przy ziemi, należy wiosną przygiąć do podłoża i przysypać ziemią. Jesienią odkład powinien wypuścić korzenie. Tak ukorzenioną sadzonkę można wyciąć i posadzić w nowym miejscu.

Innym sposobem na rozmnażanie porzeczki jest sadzonkowanie. Jesienią należy wyciąć zdrowe i silne pędy, a następnie umieścić je w suchym i chłodnym miejscu. Dobrym rozwiązaniem jest piasek utrzymywany w ciągłej wilgoci. Na wiosnę pędy należy przyciąć na wysokość około 20 cm i wsadzić je do ziemi w taki sposób, aby nad ziemią wystawał jeden pąk.

Przycinanie porzeczki

Porzeczkę czerwoną należy przyciąć w drugim roku po posadzeniu. Wówczas należy wybrać około pięciu silnych pędów i skrócić je na długość około 40 cm. W następnych latach stare pędy nie powinny być skracane, warto zaś przycinać nowe pędy jednoroczne. W przyszłości warto pamiętać, aby usuwać wszystkie pędy, które mają powyżej pięciu lat, gdyż wpływają one na jakość owocowania.

Porzeczka i jej owoce – zastosowanie

Porzeczka czerwona jest bogatym źródłem witaminy C i błonnika. Owoce porzeczki wpływają na prawidłowe działanie układu trawiennego oraz działają przeciwutleniająco i antyoksydacyjnie. Co więcej, porzeczka wspomaga pracę organizmu podczas chorób, a spożywana regularnie wzmacnia układ odpornościowy i reguluje poziom cukru we krwi. Warto wiedzieć, że owoce porzeczki mają także wpływ na cerę – działają tonizująco, ściągająco i antybakteryjnie.

Wiele osób spożywa porzeczki na surowo, tuż po zerwaniu z krzaka lub jako dodatek do deserów. Niektórzy pieką pyszne ciasta drożdżowe z dodatkiem porzeczek, a jeszcze inni tworzą z nich sos do mięs. Porzeczki doskonale nadają się do mrożenia oraz do przetworów – dżemów, konfitur, soków, galaretek, a także do produkcji wina i nalewki. Wiele zastosowań i możliwość przetwarzania owoców umożliwia spożywanie porzeczki przez cały rok.

Porzeczka czerwona w Twoim ogrodzie

Porzeczka czerwona kojarzy się z ciepłym latem i popołudniami spędzanymi w ogrodzie. Jej kwaskowaty posmak przywodzi na myśl wakacje i desery lub przepyszne zimowe herbaty z dodatkiem soku porzeczkowego. Przymierzając się do uprawy porzeczki we własnym ogrodzie, warto poznać zasady hodowania krzewu. Pamiętaj, aby wybierać sadzonki zdrowe i silne, najlepiej od sprawdzonych sprzedawców, aby cieszyć się obfitymi plonami.