Odmiany, Pielęgnacja, Uprawa

Rokitnik w ogrodzie – Sadzenie, uprawa i pielęgnacja

gałązka rokitnika z owocami

Rokitnik to krzew o bardzo estetycznym wyglądzie, zwłaszcza w momencie, gdy jego pędy pełne są owoców. Owoce rokitnika to jednak nie tylko ozdoby – są bardzo smacznie i zawierają wiele witamin i cennych składników odżywczych. Przyjrzyjmy się nieco bliżej temu gatunkowi oraz jego uprawie.

Co trzeba wiedzieć o rokitniku?

Rokitnik zwyczajny/pospolity (Hippophaë rhamnoides) jest niezbyt dużym liściastym krzewem z rodziny oliwkowatych – dorasta maksymalnie do 6 metrów. Występuje naturalnie na terenie Europy i Azji, ale jego uprawy można znaleźć praktycznie wszędzie.

Cechuje się małymi przyrostami rocznymi i tworzy niezbyt rozłożyste korony – zazwyczaj nie przekraczają szerokości 3-4 m. Nadaje się więc idealnie na luźne żywopłoty i uzupełnienia zadrzewień otaczających ogród. Zaczyna kwitnąć w kwietniu, jeszcze przed rozwojem liści.

Żółte lub pomarańczowe owoce dojrzewają w sierpniu-wrześniu, tworząc obfite zgromadzenia na wyrastających z tegorocznych pędów szypułkach. W przeciwieństwie do liści pozostają na pędach przez całą zimę. Rokitnik to krzew dla cierpliwych – pierwsze owoce pojawiają się dopiero po 3-4 latach od posadzenia.

Rokitnik jest rośliną dwupienną – aby wytworzyły się owoce, potrzebne są przynajmniej dwie sadzonki – męska i żeńska. Pąki kwiatów męskich są zebrane po 4-8 w szyszkowatych kłosach wielkości ok. 8 mm. Kwiaty żeńskie powstają ze znacznie mniejszych i mniej licznych pączków o sercowatym kształcie skupionych po 2-5 w gronkach w kątach liści. Rokitnik jest wiatropylny.

Jako wyjątek od reguły występuje samopylny Rokitnik Friesdorfer Orange. Jest to odmiana posiadająca zarówno kwiaty męskie jak i żeńskie. Może zatem rosnąć w pojedynkę.

Trzeba też pamiętać, że w Polsce rokitnik jest objęty częściową ochroną – oznacza to, że nie można zbierać owoców z roślin dziko rosnących.

Dlaczego warto uprawiać rokitnik?

Rokitnik pospolity prezentuje się bardzo ładnie nie tylko samotnie, ale też w otoczeniu innych uprawianych drzew i krzewów. Jednak warto się nim zainteresować nie tylko przez jego walory estetyczne – w owocach rokitnika można znaleźć istne bogactwo witamin i minerałów. W tych niepozornych jagodach trafimy na m.in.:

  • solidną dawkę witaminy C,
  • witaminy z grupy B,
  • żelazo,
  • cynk,
  • magnez,
  • miedź,
  • potas,
  • wapń,
  • nienasycone kwasy tłuszczowe,
  • aminokwasy,
  • olejki eteryczne.

Właściwości lecznicze rokitnika są od wieków doceniane w medycynie ludowej, a obecnie jego owoce zalicza się do grupy tzw. superfoods. Można jeść je na surowo lub przygotować z nich przetwory – głównie soki, ale też dżemy, marmolady i nalewki.

Z Owoców Rokitnika Można Przygotować Liczne Przetwory

Wymagania rokitnika

Rokitnik rośnie właściwie wszędzie, pod warunkiem, że gleba jest przepuszczalna, a stanowisko dobrze nasłonecznione. Najlepiej czuje się na glebach kwaśnych, nie przeszkadza mu też zasolenie gleby. Dobrze znosi mrozy i zanieczyszczenia powietrza – nadaje się więc idealnie na ozdobny krzew w mieście. Trzeba jednak pamiętać, że owoce z takich zanieczyszczonych stanowisk nie nadają się do jedzenia.

Lepiej jednak nie sadzić go na glebach wilgotnych i okresowo zalewanych ze względu na zagrożenie gniciem korzeni.

Jakie odmiany rokitnika warto uprawiać?

Aktualnie na całym świecie uprawia się ponad 300 odmian rokitnika. Oto kilka z nich, które bardzo dobrze sprawdzają się w przydomowych ogródkach:

  • Augustynia – wytwarza duże (ok. 1,1 g) owoce zebrane w luźne grona ułatwiające zbiór;
  • Ażurnaja – odporna na susze i mrozy odmiana tworząca duże owoce (ok. 1 g) i piękne, rozłożyste korony;
  • Botaniczeskaja – typowo handlowa, rodząca bardzo obficie odmiana – z pojedynczego krzewu można zebrać do 20 kg soczystych owoców;
  • Moskowskaja krasawica – średnich rozmiarów krzew ze zwartą koroną rodzący owoce o przyjemnym deserowym smaku (ok. 0,6 g), zapewniający obfite plony – ok. 15 kg z jednego osobnika. Odporny na choroby i mrozy;
  • Podruga – średni krzew o dużych (ok. 1 g) słodko-kwaśnych owocach. Od wymienionych wyżej odróżnia go brak kolców;
  • Wielikan – druga popularna, bezkolcowa odmiana rozwijająca się w rozłożysty krzew lub małe drzewo do 3,5 m wysokości. Rodzi duże, słodko-kwaśne owoce.
  • Friesdorfer Orange – samopłodna odmiana

Uprawa rokitnika – sadzenie i rozmnażanie

Jako że jest to roślina dwupienna, należy pamiętać o odpowiednim rozsadzeniu – na każde 5 krzewów żeńskich powinien przypadać przynajmniej jeden krzew męski. Poszczególne osobniki powinny być od siebie oddalone o 1-2 metry.

Jeśli zaś chodzi o rozmnażanie, mamy do wyboru wiele opcji:

  • Siew – zdecydowanie metoda dla cierpliwych. Poza czasochłonnością ma też drugi poważny minus – nie da się przewidzieć, czy z danego nasionka wyrośnie krzew żeński, czy męski.
  • Ukorzenianie sadzonek pędowych – zdecydowanie najwygodniejsza metoda polegająca na umieszczaniu w glebie lub naczyniu z wodą 20-centymetrowych odcinków z gałęzi rokitnika – półzdrewniałych latem lub dojrzałych jesienią/zimą. Trzeba pamiętać, żeby robić to w chłodnym, zacienionym i osłoniętym miejscu. Nie wszystkie takie sadzonki rokitnika będą się przyjmować.
  • Odkłady – polega na przygięciu młodych pędów do ziemi, przykryciu ich i utrzymywaniu w wilgoci. Następnego roku odcina się ukorzenione pędy i sadzi w wybranym miejscu.
  • Odrosty korzeniowe – korzenie rokitnika wykazują tendencję do tworzenia odrośli, co można wykorzystać do kontrolowanego rozmnażania.

Owoc Rokitnika Pozostają Na Pędach Przez Całą Zimę

Pielęgnacja rokitnika

Ze względu na to, że owocują na końcach pędów i rosną dość wolno, żeńskie krzewy raczej nie są przycinane. Pomijając oczywiście delikatne cięcia formujące i sanitarne – cięcia pędów powinno się prowadzić po zbiorze owoców, co dwa lata późną zimą, w miarę potrzeby prześwietlając nieco krzew.

Męskie krzewy rokitnika należy przycinać co trzy-cztery lata, usuwając tylko połowę pędów kwiatowych.

Jeśli chodzi o nawożenie, potrzebne jest tylko zaraz po posadzeniu lub na glebach ubogich w potas i fosfor.

Podsumowanie

Rokitnik pospolity to bardzo dobry dodatek do każdego ogrodu – ma małe wymagania, a jego uprawa i pielęgnacja nie sprawia problemów. Jest to wdzięczna roślina ozdobna rodząca bardzo smaczne jagody. Z owoców rokitnika można przyrządzić liczne przetwory bogate w witaminy i minerały, po które warto sięgnąć zwłaszcza zimą.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *