Jak odpowiednio przygotować kompost i do czego go wykorzystać w ogrodzie?

Kompost jest naturalnym nawozem organicznym, którego walory doceniają ogrodnicy uprawiający zdrowe, pełnowartościowe warzywa, drzewa owocowe i rośliny ozdobne. Do jego wielkich zalet należy fakt, iż można przygotować go samodzielnie i zupełnie za darmo, w dodatku niewielkim nakładem pracy.

Zobacz jak przygotować ten doskonały nawóz organiczny, jak zrobić kompostownik i jak wykorzystać dojrzały kompost w swoim warzywniku i ogrodzie. Co można wykorzystać do przygotowania go, a czego absolutnie umieszczać w kompostowniku nie wolno? Oto poradnik, z którego dowiecie się wszystkiego na ten temat.

Co to jest kompost?

Kompost jest nawozem organicznym bogatym w składniki odżywcze, który powstaje z odpadów organicznych kuchennych oraz ogrodowych. Poprzez stworzenie odpowiednich warunków, w kompostowniku zachodzi proces rozkładu tlenowego tych resztek. Ten naturalny nawóz wzbogaca glebę w próchnicę, a dodatkowo nadaje jej pożądaną strukturę – spulchnia glebę i sprawia, że staje się lżejsza, bardziej przewiewna.

Dojrzały kompost jest źródłem materii organicznej, a w dodatku darmową alternatywą dla nawozów mineralnych i obornika. Jest bezpieczny dla środowiska, stosuje się go w uprawach ekologicznych.

Przygotowanie kompostu – jak zrobić to prawidłowo?

Do produkcji kompostu potrzebujesz mieć kompostownik oraz odpadki organiczne. W centrach handlowych dostępne są kompostowniki z tworzywa sztucznego, ale możesz go przygotować samodzielnie niewielkim nakładem pracy.

W czym kompostować?

Aby proces kompostowania mógł przebiegać prawidłowo, we wnętrzu kompostownika muszą panować optymalne warunki – musi być zachowany dostęp do tlenu i odprowadzanie nadmiaru wilgoci. Kompostownik zakładamy w miejscu zacienionym i osłoniętym od wiatru. Można zastosować jedną z dwóch metod kompostowania:

• na pryzmie kompostowej – jeśli zdecydujesz się na pryzmę kompostową, na gotowy nawóz będziesz musiał poczekać około 1,5 roku. Jej wadą jest niezbyt estetyczny wygląd,
• kompostownik drewniany – czas oczekiwania na gotowy kompost jest znacznie krótszy, prostsza jest też pielęgnacja kompostu. Drewniane kompostowniki sprawdzają się bardzo dobrze. Możesz też wybrać gotowy kompostownik plastikowy, ale koszt jego zakupu jest dość wysoki. Jeśli więc masz choćby kilka niepotrzebnych desek, przygotuj kompostownik samodzielnie. Dobry kompostownik posłuży Ci przez wiele lat.

Co powinien zawierać dobry kompost?

Źródłem wartościowego kompostu mogą być wyłącznie resztki roślinne. Do pryzmy kompostowej można wrzucać:

• odpadki kuchenne – obierki warzyw i owoców, torebki po herbacie, skorupki jajek,
• odpadki roślinne – śmiało dodaj do pryzmy skoszonej trawy,
• popiół drzewny,
• niezadrukowany papier i tekturę,
• drobne gałęzie w całości i grubsze pocięte na drobniejsze kawałki,
• odchody roślinożernych zwierząt domowych i gospodarskich.

Im bardziej różnorodny materiał, tym lepiej dla Ciebie – kompost będzie bogaty w różnorodne składniki pokarmowe potrzebne Twoim roślinom do prawidłowego wzrostu i owocowania.

Czego nie wrzucać do kompostownika?

Proces kompostowania może jednak zepsuć dodanie składników takich jak:

• owoce i warzywa z objawami chorobowymi,
• resztki owoców cytrusowych,
• resztki zwierzęce – mięso, kości,
• chwasty z zawiązkami nasion,
• popiół inny niż drzewny.

W jaki sposób układać poszczególne warstwy kompostu?

Jak zrobić kompost prawidłowo? To wcale nie jest trudne. Na dno kompostownika wrzuć drobne gałęzie w całości lub grubsze – pocięte na mniejsze części. Będą one stanowiły warstwę drenażową, dzięki której całość utrzyma stabilną wilgotność. Przestrzenie między gałęziami pozwalają także zachować dostęp tlenu do wnętrza kompostownika.

Kolejną warstwą pochłaniającą składniki mineralne wymywane z warstw wyższych, będzie ziemia ogrodowa lub torf. Możesz dodać częściowo rozłożony zeszłoroczny kompost lub słomę. Teraz możesz dodawać warstwę resztek roślinnych, ściętej trawy czy kuchennych odpadów roślinnych, a jej wierzch posypać drobno rozkruszoną gliną. Dodawaj kolejne warstwy, ale pamiętaj, że wysokość pryzmy kompostowej nie powinna przekroczyć 1,5 metra.

Dojrzewanie kompostu

Abyś mógł cieszyć się dojrzałym kompostem, musi upłynąć od kilku do kilkunastu miesięcy. W tym czasie organizmy glebowe przerabiają resztki roślin, oddając do środowiska składniki pokarmowe. Do tego procesu potrzebują tlenu oraz odpowiedniej ilości wilgoci. Dlatego też pielęgnacja kompostu jest bardzo istotna i nie wolno o niej zapomnieć.

Regularnie należy więc przerzucać kompost – idealnie do tego zadania nadają się widły ogrodnicze. Postaraj się poruszyć i przewrócić nawet najgłębsze warstwy masy kompostowej, aby do każdej z nich dotarła odpowiednia ilość powietrza. Czynność tę powtarzaj co około 2 miesiące.

Nadmiar wody nie jest problemem, jeśli pryzma kompostowa lub kompostownik zostały wyposażone w warstwę gałęzi na dnie. W lecie problemem może być natomiast niedobór wody. Kompost możesz więc w czasie suszy zraszać wodą. Pamiętaj, że miejsce kompostowania powinno być zacienione, aby woda nie odparowywała zbyt szybko.

Istnieją różne sposoby na przyspieszenie rozkładu kompostowanych resztek. W centrach ogrodniczych dostępne są specjalne aktywatory, które sprawdzają się jeśli nie masz zeszłorocznego, dojrzałego kompostu. Dobrym pomysłem jest także zakup dżdżownic, które błyskawicznie przerabiają resztki materii organicznej.

Zapach kompostu – dlaczego warto zwrócić na to uwagę?

Dlatego, że procesowi kompostowania nigdy nie powinien towarzyszyć nieprzyjemny zapach. Także kompost dojrzały nie wydziela przykrej woni – jeśli tak się stało, oznacza to, że gdzieś popełniłeś błąd i zaszły procesy rozkładu beztlenowego.

Najczęstsze błędy przy kompostowaniu

Aby zrobić kompost wysokiej jakości, pamiętaj, że kompostowanie to złożony proces. Do najczęstszych błędów popełnianych przez niedoświadczonych ogrodników, należą:

• zbyt wysoki drewniany kompostownik – gotowe produkty z tworzyw sztucznych mają optymalną wysokość. Czasem zdarzy się, że ogrodnik “przesadzi” i zbuduje kompostownik zbyt wysoki – w takich warunkach proces nie będzie zachodził w sposób prawidłowy;
• wrzucanie resztek, których wrzucać się nie powinno – wystarczy, że wrzucisz na kompost kilka zgniłych owoców albo porażonych chorobą roślin i możesz w ten sposób zniwelować całą swoją pracę. Nie rób tego;
• brak prawidłowej pielęgnacji – dbanie o dostęp powietrza i właściwą wilgotność w czasie kompostowania to kolejny błąd, który łatwo popełnić. Jeśli nie zadbasz o pielęgnację swojego kompostownika, miejsce “dobrych” mikroorganizmów zajmą bakterie beztlenowe i nastąpi proces gnicia.

Kompostownik nie jest miejscem na wszystkie niepotrzebne w ogrodzie odpady. To również nie śmietnik, do którego możesz wrzucić resztki i zapomnieć – wymaga starannej opieki.

Do czego wykorzystać kompost ogrodowy?

Kiedy kompost jest gotowy, możesz nim nawozić rośliny ogrodowe: krzaczki owocowe, warzywa, kwiaty i krzewy ozdobne. W wyglądzie przypomina ciemną ziemię ogrodową i stanowi uniwersalny, cenny nawóz całkowicie bezpieczny w stosowaniu. Stosując go nie ponosisz żadnego ryzyka przenawożenia swoich roślin. Możesz śmiało używać go nawet w uprawach ekologicznych.

Część kompostu zostaw na kolejny sezon – obecne w nim mikroorganizmy będą stanowiły doskonały aktywator, przyspieszając proces kompostowania.

Podsumowanie

Nie jest trudno zrobić kompost wysokiej jakości. Musisz jedynie pamiętać o przestrzeganiu omówionych przez nas zasad. Kompostowanie ma szereg zalet, z których nie powinno się rezygnować – brak konieczności wywożenia skoszonej trawy i gałęzi, a przede wszystkim stały i prawie nieograniczony dostęp do naturalnego, bezpiecznego nawozu najwyższej jakości.